تاثیر هوش مصنوعی در حوزه پرداخت آنلاین

هوش مصنوعی (AI) در عصر فناوری اصطلاحی است که به دلیل برخورداری از حالت ابری (Cloud Storage) در همه جا حضور دارد. در حوزه فناوری پرداخت‌ها تاثیر هوش مصنوعی، تکنولوژی تحلیلی پیشرفته را توصیف می‌نماید که از پتانسیل بسیار بالایی در بهینه‌سازی اکوسیستم پرداخت‌ برای بانک‌ها، انواع پردازشگرهای پرداخت‌، تاجران و مصرف‌کنندگان دارد. در بلاگ نوین پال قصد داریم تا به تاثیر AI در حوزه پرداخت آنلاین بپردازیم.

امروزه نقش هوش مصنوعی (Artificial intelligence) در صنعت پرداخت‌ بسیار چشمگیر است. هم اکنون شرکت‌های فناوری پرداخت بیشترین احتمال را جهت برآورد تمامی بخش‌های بانکی به واسطه بهره‌مندی از فناوری‌های AI در عملیات خود داشته‌اند. حالا پتانسیل رشد در بخش مذکور از شرکت‌های پرداخت و فناوری تا بانک‌ها، خرده فروشان و مواردی دیگر بسیار بالاست. بازار هوش‌مصنوعی در تمام نقاط جهان جهت دستیابی به رشد سالانه تنظیم شده‌ و در سال‌های اخیر همچنان به رشدش ادامه داده است. چنانچه مایلید با صفر تا صد نقش هوش‌مصنوعی در حوزه پرداخت آنلاین آشنا شوید، تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.

فهرست مطالب:

همچنین مطالعه نمایید: رگ تک چیست و چه نقشی در فین تک دارد؟

هوش مصنوعی چیست؟

هوش مصنوعی یا همان Artificial Intelligence به‌ اختصار AI، عبارت است از شبیه‌سازی فرآیندهای ذهنی و هوش انسانی که به واسطه ماشین‌ها و کامپیوترها با هدف تکرار این فرآیند و نتایج حاصل از آن، بدون نیازی به دخالت آدمی صورت می‌پذیرد.

با توجه قرار داشتن پایه‌های هوش‌مصنوعی در علوم کامپیوتر، امروزه تحت عنوان علوم میان‌ رشته‌ای شناخته می‌شود. در واقع ردپای علوم انسانی و پزشکی هم در برخی از شاخه‌های مطالعاتی و کاربردی AI دیده می‌شود. با‌ تمام این اوصاف فناوری هوش‌مصنوعی، در امور زندگی روزمره‌ ما نقش بسزایی دارد. هم اکنون در خانه و سیستم کامپیوتر، ردپای از این فناوری در محصولات برندهایی نظیر گوگل، اپل و آمازون هم قابل رویت است. در واقع هربار که ما سیری (Siri) را در گوشی اپل و الکسا (Alexa) را در سیستم هوشمند خانگی آمازون خود صدا می‌زنیم، در حال بهره‌مندی از هوش‌مصنوعی هستیم.

در حال حاضر حتی موقع خرید هم شاید فروشنده یا تولیدکننده، مدعی بهره‌مندی از تاثیر هوش مصنوعی در محصول خود شود. منظور آن‌ها از این ادعا اغلب مواقع، حضور یکی از جوانب این تکنولوژی نظیر ماشین لرنینگ یا یادگیری ماشینی (Machine Learning) در طراحی محصولتشان است.

انواع هوش‌مصنوعی

امروزه دنیای هوش‌مصنوعی (AI) یکی از پرکاربردترین و پیشرفته‌ترین فناوری‌های جهان به شمار می‌رود. این فناوری به واسطه بهره‌مندی از الگوریتم‌های بسیار پیشرفته، می‌تواند تمامی کامپیوترها را به یک سیستم هوشمند تبدیل نموده و به آن‌ها قدرت یادگیری، تفکر و تصمیم‌گیری می‌بخشد. هدف کلی از AI، در واقع ایجاد سیستم‌هایی است که بتوانند به صورت خودکار با پردازش داده‌های بزرگ و پیچیده، وظایفی را صورت دهند که برای آدمی امری دشوار هستند یا به تخصص و مهارتی خاص نیاز دارد. در کل هوش مصنوعی بر اساس قابلیت‌ها و توانایی‌ها به سه نوع مختلف تقسیم‌بندی می‌شود، که عبارتند از:

1. هوش‌ مصنوعی محدود (Narrow AI):  این نوع هوش مصنوعی به‌ عنوان AI ضعیف هم شهرت دارد و به سیستم‌هایی که جهت انجام‌ دادن یک کار خاص با محدودیت‌ها در عملکرد طراحی شده‌اند، اطلاق می‌شود.
2. هوش‌ مصنوعی عمومی (General AI): یکی دیگر از انواع هوش مصنوعی است و به سیستم‌هایی اطلاق می‌گردد که توانایی انجام هر امور فکری را نظیر یک انسان دارد. این نوع سیستم‌ها می‌توانند دانش را از انواع حوزه‌های مختلف درک نمایند، یاد بگیرند، تطبیق یا اجرا کنند.
3. ابر هوش‌ مصنوعی (Super AI): به حالت فرضی آینده هوش مصنوعی اشاره دارد که به طور تقریبی در تمامی جوانب از هوش آدمی بسیار پیشی می‌گیرد. در واقع این دسته صورتی پیشرفته‌ای از هوش مصنوعی را نشان می‌دهد که از توانایی‌های شناختی بسیار فراتر از قابلیت‌های انسانی برخوردار است.

همچنین مطالعه نمایید: فناوری بلاک چین چیست و چگونه کار می کند؟

تاریخچه AI

امروزه تاثیر هوش مصنوعی بر زندگی ما انسان‌ها بر کسی پوشیده نیست. هوش مصنوعی در واقع سعی دارد  درست مانند انسان‌ها تفکر و عملکرد داشته باشد. طراحان این فناوری جهت دستیابی به این نقطه مسیر بسیار طولانی را طی نموده‌اند. در ادامه این مقاله تاریخچه‌ هوش مصنوعی، سیر تکامل و تحول آن در طول زمان بررسی می‌نماییم.

از سال 380 پیش از میلاد مسیح تا اواخر دهه 1600، ریاضی‌دانان، الهیون، فیلسوفان، اساتید و نویسندگان در مورد روش‌های مکانیکی نمودن ماشین‌های محاسباتی و سیستم‌های اعداد پژوهش‌هایی داشتند تا بلاخره تفکر مکانیزه کردن افکار انسان در موجودات غیرانسانی در بین آن‌‌ها شکل گرفت. در واقع قدیمی‌ترین این وسایل مربوط به دوره پیش از میلاد مسیح است که به یک کبوتر مکانیکی اشاره دارد و توسط یکی از دوستان افلاطون طراحی و ساخته شد. در حدود سال 1495 لئوناردو داوینچی هم یکی دیگر از مشهورترین وسایل قدیمی خودکار را ساخته است.

اوایل دهه 1700 هم توصیفاتی پیرامون ماشین‌های هوشمند و همه‌چیزدان در ادبیات پدیدار شد که از بارزترین آن‌ها می‌توان به کتاب‌ مشهور ادبی یعنی سفرهای گالیور نوشته جاناتان سوییفت اشاره نمود. در رمان مذکور، نویسنده دستگاهی به نام The Engine در داستان آورده که چیزی مشابه کامپیوترهای امروزی است.

• تفکرات اولیه AI از سال 1900 تا 1950

اوایل دهه 1900، موج جدیدی آغاز گردید که حول محور ایده انسان مصنوعی بود. دانشمندان به این فکر بودند که آیا می‌توان یک مغز مصنوعی ساخت. در واقع آنچه که ما امروز روبات می‌نامیم برای نخستین بار در کشور چک، سال 1920 برای یک نمایشنامه‌ای به نام کارخانه ربات‌سازی روسوم نوشته کارل چاپک ابداع شد.

• تولد AI از سال 1950 تا 1956

در این دوران علاقه به فناوری هوش مصنوعی به نقطه اوج خود رسید. آلن تورینگ (Alan Turing) مقاله‌ای با عنوان ماشین‌های رایانه‌ای و هوش منتشر نمود که در نهایت هم به آزمون تورینگ (Turing test) مبدل شد و متخصصان از آن جهت اندازه‌گیری هوش رایانه‌ای بهره می‌بردند. طی این سال‌ها هوش مصنوعی به عنوان یک اصطلاح در جامعه شناخته می‌شد. در سال 1955 جان مک‌کارتی (John McCarthy)، پدر هوش مصنوعی، یک کارگاه آموزشی در دارتموث درباره تاثیر هوش مصنوعی و استفاده از این اصطلاح برگزار نمود.

• بلوغ AI از سال 1957 تا 1987

اواخر دهه 1950 تا 1960 دوران ظهور هوش مصنوعی بود. در این مقطع زمانی زبان‌های برنامه‌نویسی که حالا هم استفاده می‌شوند و کتاب‌ها یا فیلم‌هایی که ایده ربات‌ها را مورد بررسی قرار می‌دادند، هوش مصنوعی خیلی زود به ایده‌ای اصلی مبدل شد.

در دهه 1980 دوران رشد هوش مصنوعی به شمار می‌رود که پس از آن رونق AI نام‌گذاری گردید. با پیشرفت‌هایی که به واسطه تحقیقات و بودجه دولت جهت حمایت از محققان صورت پذیرفت، تکنیک‌های یادگیری عمیق و بهره‌مندی از سیستم حرفه‌ای، محبوبیت بیشتری یافت. در این دوران به کامپیوترها اجازه دادند تا از اشتباهات خود درس بگیرند و پس از آن تصمیمی مستقل را اتخاذ نمایند.

• زمستان AI از سال 1987 تا 1993

بر اساس هوشدار انجمن پیشبرد هوش مصنوعی (AAAI) در دوران مذکور، زمستان این فناوری به وقوع پیوست. در واقع اصطلاح AI winter به دوره‌ای اطلاق می‌شود که علاقه مصرف‌کننده عمومی و خصوصی به این فناوری کمتر شد و همین اتفاق موجب کاهش بودجه تحقیقاتی و پیشرفت‌ در امور مربوطه گردید.

• رشد AI از 1993 تا 2012

با توجه به کمبود بودجه در زمستان هوش مصنوعی، اوایل دهه 90 گام‌های موثری در تحقیقات هوش مصنوعی برداشته شد. از مهمترین وقایع این دوران می‌توان اولین سیستم AI اشاره کرد که توانست یک شطرنج باز حرفه‌ای را شکست بدهد. از دیگر نوآوری‌هایی این دوران، جاروبرقی هوشمندی به نام رومبا و نرم افزار تجاری تشخیص گفتار در کامپیوترهای ویندوزی بود. در طی این سال‌های مذکور ارتقا علاقه و همچنین افزایش بودجه تحقیقات بود که موجب پیشرفت بیشتری در زمینه AI شد.

• هوش عمومی مصنوعی (AGI) از سال 2012 تا کنون

امروزه ما شاهد آخرین پیشرفت‌های AI منجمله افزایش ابزارهای متداول این فناوری نظیر دستیاران مجازی، موتورهای جستجو و مواردی از این دست هستیم.

AGI در واقع مخفف عبارت Artificial general intelligence نشان‌دهنده پیشرفت سیستم‌های هوش مصنوعی با هدف برخورداری از هوش در سطح انسانی و گستره‌ای از وظایف در  تمام حوزه‌ها است. در خقیقت از اهداف AGI می‌توان به تکرار دسته‌ای کامل از توانایی‌ شناختی انسان و نمایش رفتار سازگار و مستقل اشاره کرد. برخلاف Narrow AI،  هوش عمومی مصنوعی توانایی انتقال دانش و مهارت از حوزه‌ای به حوزه دیگر، یادگیری تجربیات و نمایش خلاقیت و استدلال عقلی را دارد.

همچنین مطالعه نمایید: نئو بانک چیست؟و چه مزیتی در کسب و کار های آنلاین دارد؟

تاثیر هوش مصنوعی در تحول صنعت

اخیراً از AI جهت ایجاد روش‌های نوین و آسان‌تر پرداخت هزینه کالا و خدمات برای مشتریان به واسطه درگاه پرداخت اینترنتی استفاده می‌شود. امروزه اکثر مشتریان انتظار دارند تا کسب‌وکارها نیازهای آن‌ها را پیش‌بینی نموده و پیشنهاداتی ارائه دهند که انعکاسی از این نیازها باشد. مشاغل باید به واسطه بهره‌مندی از فناوری AI این خواسته‌های مشتریان را برآورده نمایند. نیازهای مذکور جدید همزمان با پیشرفت فوق‌العاده فناوری هوش مصنوعی طی سال‌های اخیر، در تحول صنعت پرداخت نقش بسزایی دارد که در ادامه به این تحولات اشاره می‌نماییم.

تاثیر هوش مصنوعی در صنعت پرداخت

از تاثیرات بارز AI در حوزه پرداخت می‌توان به نقش آن در سیستم‌های بانکی و کارت‌های اعتباری که در فرآیند اصالت‌سنجی (Authentication) و جلوگیری از کلاهبرداری‌ اینترنتی بسیار کاربرد دارد، اشاره کرد. اما در حال حاضر هوش مصنوعی در زوایای دیگری از صنعت پرداخت هم ورود داشته است. در حقیقت AI تغییراتی گسترده‌ را در صنعت پرداخت ایجاد نمود که بسیار فراتر از موضوع تسهیل فرآیندهای پرداخت و ایجاد امنیت در سازکارهای پرداخت اینترنتی است.

تاثیر هوش مصنوعی در درگاه پرداخت اینترنتی

همان‌طور که به این نکته واقفید جدیدترین روش جهت پرداخت‌های آنلاین، بهره‌مندی از درگاه پرداخت اینترنتی است. فناوری AI در حوزه پرداخت آنلاین نقشی پررنگی را بر عهده دارد و به شرکت‌های پرداخت‌یاری نظیر نوین پال که ارائه دهنده درگاه پرداخت آنلاین هستند، این امکان را می‌دهد ‌تا نیازهای ویژه‌ مشتریان خود را جهت توسعه‌ کسب‌وکارهای‌ آن‌ها فراهم سازند. تحولات مذکور در زوایا و موارد مختلفی ایجاد شده که در ادامه به بررسی مهم‌ترین آن‌ها می‌پردازیم.

• هوش مصنوعی در پرداخت جایگزین

پرداخت جایگزین در واقع روشی نوین در پرداخت آنلاین به شمار می‌رود که شامل وام‌های کوتاه مدت در محل فروش است. روش مذکور به مشتریان این امکان را می‌دهد تا یک محصول را هم اکنون خریداری نمایند و بعدها به صورت اقساطی وجه آن را پرداخت کنند.

در پرداخت جایگزین ابزارها و برنامه‌هایی وجود دارند که از فناوری AI جهت تجزیه و تحلیل عادات مصرفی کاربران بهره می‌برند و سپس روش‌هایی را جهت کمک به آن‌ها در پس انداز می‌یابند. به عنوان مثال انتخاب یک کارت اعتباری با هزینه کمتر یا پیدا کردن گزینه‌های موجود جهت کاهش میزان هزینه از پرداخت‌های مکرر از وظایف هوش مصنوعی در این حوزه است. با توجه به آنکه کاربران به صورت مکرر از نرم‌افزار استفاده می‌کنند، هوش مصنوعی دریاره عادات آن‌ها بیشتر می‌آموزد و توصیه‌های خود را طبق اطلاعاتش تنظیم می‌نماید.

• شناسایی و کنترل خطاها

در سال‌های اخیر استفاده از درگاه پرداخت رشد چشمگیری داشته است. در واقع این حجم میزان استفاده از درگاه‌های پرداخت الکترونیک، چنانچه به درستی مدیریت و کنترل نگردد، شاید خطاهایی را در بر داشته باشد. جهت مدیریت بهتر و کنترل خطاها در پرداخت آنلاین، فناوری AI به کاربران و شرکت‌ها کمکی شایان می‌نماید. هوش مصنوعی به واسطه الگوریتم‌های متنوع و متناسب با ماهیت هر خطا، امکان مدیریت آن‌ها را فراهم می‌سازد.

همچنین مطالعه نمایید: دلیل خطای تراکنش ناموفق در درگاه پرداخت

• بهبود فرآیند ارتباط با مشتریان

درگاه پرداخت اینترنتی درست مانند دیگر نرم‌افزارهای کاربردی، وظیفه ارتباط شرکت‌ها و مشتریان‌شان را بر عهده دارد. زمانی که کاربران در روند استفاده از درگاه پرداخت با خطایی روبرو می‌شوند، نیاز به ارتباط مشتریان و شرکت‌ها ضرورت می‌یابد. در چنین مواقعی سرعت پاسخ‌گویی به مشتریان، یکی از فاکتورهای بسیار مهم برای این شرکت‌ها به شمار می‌رود.

در حال حاضر بات‌هایی هستند که در زمینه مذکور بسیار موثرند و فرایند پاسخ‌گویی به مشتریان را صورت می‌دهند. چنانچه مشکل کاربران، توسط بات رفع نشود؛ در این صورت آن‌ها به کارشناسان مربوطه شرکت متصل می‌شوند. در حقیقت سیستم هوش مصنوعی چنین بستر ارتباطی پیشرفته، سریع و بسیار کاربردی را فراهم می‌آورد. بهره‌مندی از چت‌بات‌ها جهت خدمت‌ رسانی و پاسخ‌ به مشتریان یکی از شیوه‌‌های پرطرفدار است.

• تاثیر هوش مصنوعی در ارتقا فروشگاه‌های هوشمند

امروزه فروشگاه‌ها به واسطه ایجاد امکان خرید اقلام با اسکن کد QR از طریق گوشی همراه، اقدام به معاملات بدون وجه کرده‌اند. در این بین برخی از فروشگاه‌ها فناوری مذکور را بیشتر توسعه داده‌اند، مثلاً آمازون، تعدادی از فروشگاه‌های Amazon Go را افتتاح نمود که در آن‌ها پرداخت ضروری نیست. در واقع این فروشگاه‌ها از فناوری AI جهت تشخیص زمان خروج مشتریان از قفسه‌ها بهره می‌برند. زمانی که مشتریان با اقلام خود از فروشگاه خارج گردند، آمازون صورت خرید را به صورت خودکار محاسبه و رسیدی را برای آن‌ها ارسال می‌نماید.

• شناسایی کلاهبرداری با هوش مصنوعی

در حدود دو دهه پیش، تجارت آنلاین به واسطه بهره‌مندی از درگاه پرداخت اینترنتی، انقلابی بزرگ در روش خرید و فروش آنلاین کالا را فراهم آورد. عموم مردم دیگر با محدودیت مرزها و زمانی مواجه نخواهند شد. در حال حاضر می‌توان کالاها را از هر نقطه جهان بدون محدودیت زمانی خریداری نمایند. به موجب این امر، سیستم‌های تشخیص کلاهبرداری مبتنی بر روش‌های سنتی دیگر کاربردی ندارند. امروزه با توجه به اینکه اکثر معاملات به طور آنلاین صورت می‌پذیرد، سیستم‌های تطبیق الگوی یادگیری ماشین می‌تواند این حجم بالای داده‌ها را به صورت هوشمند رصد و در مدت زمانی کوتاه آن‌ها تجزیه و تحلیل کند تا اشتراکات غیرمنتظره میان تبادل عادی و تقلبی را شناسایی نماید.

• ادغام پرداخت و رسانه اجتماعی

از دیگر کارکربردهای هوش مصنوعی در صنعت پرداخت می‌توان به تلفیق پرداخت و رسانه اجتماعی اشاره کرد. هم اکنون فیس بوک و چندین شرکت دیگر به واسطه ارائه روش‌های پرداخت با برنامه پیام رسان، بالاترین میزان تلفیق را دارند. همچنین آمازون از روش مذکور در پلتفرم پیام رسان معروفی به نام Anytime استفاده می‌نماید.

• تاثیر هوش مصنوعی در شرکت‌های فین تک

به واسطه افزایش میزان بهره‌مندی از پرداخت الکترونیک در خریدهای آنلاین، استفاده از AI در ارائه‌ خدمات شرکت‌های فین‌ تک و همچنین ارائه دهندگان درگاه بانکی افزایشی چشمگیر داشته است. دلیل اصلی استقبال از هوش مصنوعی در فین‌تک‌ها، اینجاست که سیستم‌های AI با ارائه‌ روش‌های جدید، فرآیند شناخت مشتریان را بسیار ساده‌تر و جامع‌تر نموده‌اند.

از سویی دیگر هوش مصنوعی می‌تواند اغلب الگوهای کلاهبرداری در این حوزه را از پیش ترسیم نماید و آن‌ها را شناسایی کند. فناوری AI می‌تواند در کاهش هزینه‌های جانبی شرکت‌های فین‌تک‌ و بهبود کیفی عملکرد درگاه‌های پرداخت بسیار کارآمد باشد. هوش مصنوعی در تسریع زمان پردازش در فرآیند پرداخت وجه نقش بسزایی دارد و نیاز به استخدام نیروی انسانی در بسیاری از بخش‌ها را برای شرکت‌های فین‌ تک (Fintech) را کاهش می‌دهد.

همچنین مطالعه نمایید: برای راه اندازی کسب و کار اینترنتی چه باید کرد؟

کلام آخر

همان‌طور که در مطالب بالا اشاره شد هوش مصنوعی با پتانسیل‌ بالایی که دارد برای فین‌تک‌ها و کاربران یک فناوری بسیار کاربردی است. هم اکنون فناوری هوش مصنوعی بازهم در حال رشد و پیشرفت است و کنار مزایایی نظیر ارتقا امنیت پرداخت‌، ارتباط موثر مشتریان با شرکت‌ها و امکان بازاریابی مطلوب‌تر، در آینده‌ای نه چندان دور پیشنهادات جدیدتری را هم برای کاربران و شرکت‌های فعال در حوزه‌ خدمات پرداخت خواهد داشت.

امید است مقاله تاثیر هوش مصنوعی در حوزه پرداخت آنلاین مورد توجه شما مخاطبان محترم قرار گرفته باشد. لطفاً بعد از مطالعه کامل این مقاله نظرات شخصی خود درباره تاثیر هوش مصنوعی در زندگی روزمره و حوزه پرداخت را با ما در نوین‌پال به اشتراک بگذارید.