آشنایی با اقتصاد گیگ (Gig Economy) مزایا و معایب آن

اقتصاد گیگ (Gig Economy) چه معنایی دارد؟ مفهومی به شمار می‌رود که به اقتصاد مشارکتی اشاره دارد و در آن اشخاص جهت ارائه خدمات و فعالیت‌های مختلف به واسطه پلتفرم‌های آنلاین و موبایلی به طور مستقلی فعالیت می‌نمایند. این مقاله از بلاگ نوین پال جهت آشنایی با اقتصاد گیگ (Gig Economy) مزایا و معایب آن برای شما مخاطبام محترم ارائه می‌شود.

چنانانچه در حوزه‌های مختلف کسب و کار فعالیت داشته‌اید، حتماً نام فریلنسر، پرسنل موقت و دورکاری به گوشتان خورده است. در واقع این اشخاص بخشی از سیستم اقتصاد گیگ را تشکیل می‌دهند. اصطلاح مذکور شاید کمی جدیدی به نظر آید، اما در حقیقت قدمتی دراز دارد. در گذشته نیز از ایین فرآیند تحت عنوان اقتصاد فریلنسری، نیروی کار چابک یا کار موقت یاد می‌شد. سیستم اقتصاد گیگ (Gig Economy) در حقیقت از نوع بازار آزاد به شمار می‌رود که در آن اکثر افراد از مشاغلی موقت یا مستقل برخوردار هستند.

همچنین مطالعه نمایید: آشنایی با بوم مدل کسب و کار و روش طراحی آن

اقتصاد گیگ چیست؟

در واقع اقتصاد گیگ (Gig Economy) نوعی اقتصاد اشتراکی و سیستمی از بازار آزاد به شمار می‌رود که در آن موقعیت‌هایی موقت رایج بوده و سازمان‌ها پرسنل مستقل را جهت تعهدات کوتاه مدت استخدام می‌نمایند. در حقیقت اصطلاح گیگ (Gig) کلمه‌ای عامیانه برای شغلی است که از مدت زمانی مشخصبزخوردار است. البته، این اصطلاح به طور سنتی توسط نوازندگان در تعریف تعامل اجرا مورد استفاده قرار می‌گیرد.

بهزبانی ساده‌تر در سیستم Gig Economy کارمندان شرکت‌های بزرگ به جای برخورداری از شغل سنتی، اداری و تمام‌وقت با یک شرکت واحد، تحت عنوان پیمان‌کارانی کوتاه‌مدت، موقت یا فریلنس برای یک یا چندین کارفرما همکاری می‌نمایند. اگرچه در این سیستم کارفرما دیگر معنای سنتی خود را ندارد.

شاید پرسنل گیگ انعطاف‌پذیری و استقلال بیشتری داشته باشند، اما از امنیت شغلی کمتری برخوردارند یا در برخی موارد هم اصلاً وجود ندارند. امروزه اکثر کارفرمایان به واسطه اجتناب از پرداخت مزایایی مثل پوشش سلامت و زمان مرخصی با حقوق به اقتصاد گیگ روی آورده‌اند.

با اقتصاد گیگ اشخاص تحت عنوان یک کارآفرین به سادگی و در هر زمانی که مایلند می‌توانند فعالیت داشته باشند و به کسب درآمد بپردازند. معمولاً افرادی که در این محیط به فعالیت مشغولند، برای انجام کارها از منابع خودشان استفاده می‌نمایند. مثلاً باید از ماشین، خانه یا زمین کشاورزی خود استفاده نمایند. به طور کلی این اصطلاح در واقع نوعی جدید از فعالیت اقتصادی به شمار می‌رود که در آن اشخاص با بهره‌وری از فناوری و پلتفرم‌ها به کارآفرین مستقل و ارائه‌دهنده خدمات اتصال می‌یابند.

اصطلاح گیگ (Gig) به چه معناست؟

شاید مایلید تا بدانید که مفهوم گیگ (Gig) در سیستم اقتصاد گیگ چیست؟ در این موضوع چندین نظر مطرح است، ولی بیشترین احتمال همان‌طور که اشاره کردیم به گروه اجرای موسیقی مرتبط می‌شود. در حقیقت اقتصاد گیگ (Gig Economy) هم درست مانند یک گروه موسیقی عملکرد دارد. این بدان معناست که عده‌ای دور هم جمع می‌شوند تا یک پروژه را به صورت مشارکتی انجام دهند. شاید آن‌ها در طول پروژ ه یکدیگر را هرگز نبینند.

عده‌ای از کارشناسان حوزه اقتصاد هم بر این اعتقادند که کلمه گیگ مخففی برای کلمه Engagement است. برخی دیگر هم می‌گویند که این اصطلاح از لغتی فرانسوی تحت عنوان Gigue گرفته شده که معنای رقصیدن را می‌دهد.

جالب اینجاست که در دهه 90 میلادی این لغت نوعی بی‌احترامی یا هم‌تراز فحش به حساب می‌آمد. زیرا در فرهنگ لغت انگلیسی روبه‌رو معنای این واژه معنای مختلف دیگری چون احمق، نادان و رایانه‌باز قرار داشت. در حال حاضر تنها معنای رایانه‌باز گیگ در معنی شخصی که نردِ کامپیوتر و دنیای آن است مورد استفاده قرار می‌گیرد.

همچنین مطالعه نمایید: هوش تجاری چیست و چه تاثیری در کسب و کار دارد؟

کارمند گیگ کیست؟

به طور کلی مشخص نمودن تعداد نفراتی که در جهان اقتصاد گیگ فعالیت دارند، امری بسیار دشوار است. با توجه به آنکه اصطلاح کارمند گیگ چندین وضعیت شغلی نظیر فریلنسری، کارمند پاره‌وقت یا پیمانی را دربر می‌گیرد، تعریف اینکه کارمند گیگ است، کمی سخت می‌شود. در عموم مطالعات حوزه اقتصاد سعی شده‌ تا کارمند معمولی  همان گیگ (Gig) ارزیابی گردد، اما نمایه‌ واحدی برای آن در نظر گرفته نشده است.

بر اساس آمار کارشناسان حوزه کار، زن و مرد به صورتی مساوی در اقتصاد گیگ (Gig Economy) مشارکت دارند، ولی در نوع اجرای آن‌ها با هم تفاوت دارد. در حقیقت عموم مردان بیشتر به دنبال گیگ کارگری هستند، در حالی که زنان اغلب برای بازاریابی در این حوزه کار می‌نمایند یا کالاها را به شکل آنلاین می‌فروشند. اغلب مردان، نسبت به زنان، جهت درآمد تمام‌ وقت‌شان به کارهای گیگ تکیه دارند. ولی زنان بیشتر تمایل دارند که به شکل نیمه‌ وقت یا جهت درآمد اضافی در اقتصاد گیگ فعالیت داشته باشند.

بدون شک در آینده‌ای نه چندان دور فناوری‌های جدیدی، همکاری نیروی کار را تسهیل می‌نماید و کار را در هر مکان و یا زمانی در مقیاس جهانی به راحتی امکان‌پذیر می‌شود. با توجه به شرایط کنونی کارشناسان بر این باورند که اشخاص بیشتری در اقتصاد گیگ فعالیت خواهند داشت.

نحوه عملکرد اقتصاد گیگ چگونه است؟

اقتصاد گیگ (Gig Economy) به راحتی می‌تواند صنایع بسیاری را تحت پوشش خود قرار بدهد. به‌ صورت کلی در این اقتصاد اشخاصی که متقاضی فعالیت‌های کوچک هستند درخواست‌شان را برای این فعالیتی ثبت می‌کنند. پس از آن کارفرما می‌تواند از میان درخواست‌های موجود گزینش نماید و به ازای دستمزد پیشنهادی فعالیت مورد نیازش را به متخصص آن قسمت بسپارد.

پس از اتمام فعالیت رابطه کارفرما و متخصص هم تمام خواهد شد. حتی چنانچه بخواهند دوباره در پروژه‌ای جدید با یکدیگر کار کنند و این روابط باهم در از راه خواهد بود. در اغلب مواقع پس از اتمام هر پروژه رابطه بین کارفرما و کارمند گیگ به پایان می‌رسد.

البته در برخی مواقع هم مممکن است متخصصان به‌ صورت گروهی پروژه‌ای را به انتها برسانند و گاهی همشاید کارفرما به واسطه پلتفرم درخواست ابتدایی نیازش را به ثبت رساند تا متخصص به وی پیشنهاد همکاری دهند.

همچنین مطالعه نمایید: 10 ایده برتر کسب درآمد در منزل

بررسی ویژگی‌های اقتصاد گیگ

به طور کلی این اقتصاد ا  ویژگی‌های خاص خودش برخوردار است که در ادامه مقاله به معرفی و بررسی آن‌ها می‌پردازیم.

• اتکا بر فناوری

اقتصاد گیگ (Gig Economy) با فناوری بسیار متکی است. در حقیقت بدون برخورداری از اینترنت بیشتر این مشاغل نیز وجود نخواهند داشت. چنانچه همین حالا در گوگل جستجو نماییم و پلتفرم‌های ایرانی و خارجی زیادی را می‌یابیم که تحت عنوان نوعی ارتباط دهنده میان کارمند گیگ و کارفرما عمل می‌نمایند.

• سیستم پرداختی به صورت توافقی

در سیستم Gig Economy کارمندان در واقع پیمانکارهایی محسوب می‌شوند که در توافق با کارفرما دستمزدشان را دریافت می‌کنند. نکته مهم اینجاست که پرداخت مالیات و بیمه در چنین شرایطی بر عهده کارمندان خواهد بود.

• شیوه متفاوت در استخدام

چنین مشاغلی به صورت دائمی نیستند، به همین خاطر شیوه استخدام آن‌ها هم با دیگر کارها متفاوت است. بسیاری از مواقع کارمند و کارفرما تا انتهای پروژه یکدیگر را نمی‌بینند.

• مدیریت و تعهد زمان

یکی از بارزترین ویژگی‌های اقتصاد گیگ که در دسته مزایای آن هم محسوب می‌شود، اینجاست که کارمندان گیگ به طور معمول می‌توانند زمان کار خودشان را تنظیم کنند. در واقع کارفرما از کارمند گیگ می‌خواهد که یک پروژه را ظرف بازه زمانی مشخصی به وی تحویل داده شود. حال دیگر  این انتخاب با خود ماست که بخواهیم به عنوان یک کارمند گیگ هر روز چه که زمان دارذیم آن را به دلخواه خودمان برنامه ریزی نماییم.

• عدم برخورداری از مزایای بیمه

به طور کلی فریلنسرها مشمول بیمه نمی‌شوند و حتی برای آن‌ها در صورت از دست دادن شغل، دیگر خبری از بیمه‌های بیکاری یا سرمایه‌گذاری بازنشستگی نخواهد بود. البته در برخی از کشورها یا کسب‌وکارها مزایایی مانند پوشش بیمه سلامت یا حساب‌های بازنشستگی مستقل، بیمه تصادف و مسئولیت برای این دسته از مشاغل مشخص شده است.

آشنایی با مشاغل رایج اقتصاد گیگ

در حال حاضر امروز مشاغل زیادی در اقتصاد گیگ (Gig Economy) وجود دارند که رایج‌ترین و معروف‌ترین آن‌ها، به شرح زیر هستند:

• فریلنسری

در واقع فریلنسری خود به تنهایی یک حوزه گسترده به شمار می‌رود. فریلنسرها به طور معمول ماهیت کاری غیر حضوری خدماتی نظیر تولید محتوا، گرافیک، برنامه‌نویسی، نویسندگی و دیگر موارد مشابه را به مشتریان مختلفی ارائه می‌نمایند.

• مشاوره

به صورت کلی خیلی فرقی نمی‌کند در چه حوزه‌ای قرار گیرد، اغلب مشاوران به چندین کارفرما دارند و در طی ماه به اشخاص یا کسب‌وکارهای مختلف مشاوره ارائه می‌دهند.

• پیمانکاری

در حقیقت پیمانکاران برای حوزه‌های مختلفی فعالیت  می‌نمایند. برای مثال برخی از پیمانکاران در حوزه ساخت و ساز کار می‌کنند و بعضی دیگر هم در زمینه معدن اشتغال دارند.

• پرسنل موقت

در بین کارهای حوزه اقتصاد گیگ برخی از مشاغل کارمندی هم حتی به‌ صورت موقت فعالیت دارند. به عنوان مثال عموم حسابداران برای یک مدتی کوتاه، به یک کارفرما خدمات حسابداری را ارائه می‌نمایند.

• کارگران فصلی

شاید برای شما هم جالب باشد که بدانید، حتی کارگران فصلی که هر روز صبح در محلی خاص حاضر می‌شوند و منتظرند تا آن‌ها را برای یک روز به سر کار ببرد در دست کراهای گیگ قرار می‌گیرند.

همچنین مطالعه نمایید: روش های کسب درآمد از یوتیوب‌

نقش اینترنت در رشد اقتصاد گیگ

در کل نمی توان نقش اینترنت را در حوزه کارهای اقتصاد گیگ نادیده گرفت. ولی اگر بخواهیم نگاهی دقیق‌تر به این معقوله داشته باشیم، نقش رکود اقتصادی طی سال‌های اخیر در رشد اقتصاد گیگ بسیار پررنگ‌تر از بستر اینترنت است.

هر گوشه از تاریخ کشورها، موقع بحران رکود اقتصادی، تقاضا جهت همکاری با نیروهای پاره وقت و پروژه‌ای بیشتر شده است. برای مثال در رکود اقتصادی 1930 ایلات متحده، بسیاری از کشاورزان به اقتصاد گیگ (Gig Economy) روی آوردند. همچنین در بحران سال 2008 قاره اروپا، ما دوباره شاهده افزایش تقاضا برای چنین مشاغلی بودیم. علاوه بر این همه‌گیری ویروس کرونا در رشد فعالیت اقتصاد گیگ نقشی بسیار پررنگ داشت که در ادامه به بررسی آن می‌پردازیم.

• رشد اقتصاد گیگ در زمان کرونا

از مهمترین واقیع جهانی که موجب رشد اقتصاد گیگ شد، می توان به ویروس کرونا (Coronaviruses) یا همان کووید 19 (COVID-19) اشاره کرد. تا پیش از همه‌گیری این ویروس در جهان به واسطه بستر اینترنت و ابزارهای آنلاین نظیر سیستم‌های وبیناری، اقتصاد گیگ رشد قابل قبولی داشت. ولی پس از کرونا، کسب‌وکارها به اجبار با نیروهای‌ کاری خودشان به‌ صورت دورکاری همکاری نمودند. در واقع همین نکته باعث شد به مرور بعضی از آن‌ها به ادامه همکاری به صورت دورکاری با افراد ترغیب کرد.

معرفی بهترین مشاغل در حوزه اقتصاد گیگ

چنانچه فعالیت در حوزه اقتصاد گیگ برای شما هم جذابیت دارد، در ادامه قصد داریم تا به معرفی و بررسی بهترین مشاغل کارمند گیگ بپردازیم.

1. مشاغل آموزشی

از جمله مشاغ پول‌‎ساز در حوزه اقتصاد گیگ مدرسانی به شمار می‌روند که به واتسطه تولید و  فروش دوره‌های آموزشی طی یک بازه زمانی کوتاه، به سود بالای مالی می‌رسند. در ایام کرونا این حرفه جایگاه ویژه‌ای نزد عموم مخاطبان اینترنتی پیدا کرد.

2. طراح سایت

این شغل جذاب و تخصصی، یکی از امور پردرآمد در حوزه اقتصاد گیگ محسوب می‌شود. امروزه اشخاص فعال و موفق در بخش طراحی سایت با توجه به گسترش تجارت آنلاین و فروشگاه اینترنتی همیشه مشتری دارند و به همین خاطر این افراد تیم‌شان را تشکیل داده‌اند تا بتوانند جوابگوی تمای نیازهای مشتریان خود باشند.

3. تولید محتوا

در حال حاضر کار تولید محتوا در دو بستر صورت می‌پذیرد. یکی از مشاغل تولید محتوای سایت، همان نوشتن مقاله نظیر همین مطالب است که هم اکنون در حال مطالعه آن هستید. دومین حرفه در تولید محتوا در فعالیت در شبکه‌های اجتماعی نظیر اینستاگرام است. برای آشنایی بیشتر با این موضوع پیشنهاد می‌شود تا مقالاتی مانند فروش آنلاین از طریق سایت یا اینستاگرام، آشنایی با اینستاگرام مارکتینگ را مطالعه نمایید.

4. تولید محتوای بصری

به طور کلی با رشد حوزه فعالیت در وب و بازاریابی اینترنتی، علاقه کسب‌وکارها به همکاری با اشخاص فریلنسر در حوزه‌ عکاسی، ویرایش عکس، ویرایش ویدیو و دیگر موارد مشابه نسبت به گذشته بسیار بیشتر شده است.

5. کارشناس سئوی سایت

در حقیقت کارشناسی سئوی سایت همان اموری است که موجب می‌شود تا هنگامی که کاربران کلمه‌ای را در گوگل سرچ نمایند، سایت ما را مشاهده کنند. در حقیقت سئو یا همان بهینه‌سازی موتور جستجو (Search Engine Optimization) امروزه برای عموم کسب‌و‌کارهای آنلاین موجب دستیابی به سودهای کلان طی روز شده است. همین نکته هم عاملی مهم در داغ شدن بازار کار کارشناسان سئوکار می‌شود.

همچنین مطالعه نمایید: 25 محصول پرفروش اینترنتی را بشناسیم؟

مزایای اقتصاد گیگ

حال که با ماهیت اقتصاد گیگ آشنایی لازم را پیدا کرده‌اید، در ادامه مقاله به بررسی مزایای آن می‌پردازیم.

• سهلوت در ورود به دنیای کارمندی گیگ

در حقیقت ورود به حوزه فعالتی اقتصاد گیگ و مشاغل مربوط به آن امری بسیار آسان است و از محدودیت و پیش‌نیاز قانونی خاص هم برخوردار نیست.

• فرصت انتخاب

موقعی که در حوزه کاری‌ خود به متخصصی موفق مبدل شوید، بنابراین فرصت انتخاب بالایی هم خواهید داشت. این بدان معناست که هر بار خواستید می‌توانید با کارفرمایی که تمایل به همکاری با آن را ندارید، جواب رد دهید و هیچ اجباری وجود در این زمینه وجود ندارد.

• تنوع شغلی

برخلاف کارمندان و سایر اشخاصی که به‌ طور ثابت در یک شغل فعالیت دارند، فعالان حوزه اقتصاد گیگ به خاطر داشتن کارفرمایان متفاوت، تنوع کاری بالایی را تجربه خواهند نمود.

• داشتن استقلال شغلی

از بارزترین مزیای فعالیت در اقتصاد گیگ که عموم افراد را بدان سوق می‌دهد، باید به استقلال بالای فردی اشاره کرد. در واقع اغلب اشخاص در این حوزه، به خصوص فریلنسرها، از استقلال زمانی و مکانی بالایی برخوردار هستند و به واسطه داشتن یک لپ تاپ می‌توانند در هر مکان یا زمان قعالیت خودشان را به راحتی صورت دهند.

• ایجاد فرصت

چنانچه شما فریلنسری موفق باشید، جهت داشتن یک درآمد معقول نیازی نیست تا در طول روز، 8 ساعت کامل فعالیت داشته باشید. این بدان معناست که می‌توانید به سادگی برای امتحان کردن سایر مشاغل یا راه اندازی کسب‌وکار، به شحص خودتان فرصتی دهید.

معایب اقتصاد گیگ

به طور کلی هر کاری در کنار مزایا، از معایبی هم برخوردار است که اقتصاد گیگ هم از این قاعده مستثنی نیست. در ادامه مقاله به‌  طور خلاصه معایب اقتصاد گیگ را بررسی می‌نماییم.

• درآمد کم در ابتدای کار
• عدم برخورداری از مزایایی نظیر پاداش، بیمه یا عیدی
• امنیت شغلی کم
• استرس‌زا برای تحویل پروژه در زمان مقرر

همچنین مطالعه نمایید: راه اندازی سریع فروشگاه ساز با درگاه

کلام آخر

امروزه اقتصاد اقتصاد گیگ (Gig Economy) عملاً به یک بازار آزاد مبدل شده است. در این حوزه اقتصادی، اشخاص بدون اینکه به‌ صورت ثابت یا برای مدتی طولانی استخدام کسب‌وکار یا کارفرمایی شوند، به ازای انجام یک پروژه یا طی بازه زمانی مشخصی، دستمزد دریافت می‌کنند. در این مقاله از بلاگ نوین پال ابتدا به ماهیت کارمند گیگ و اقتصاد گیگ پرداختیم. در ادامه مزایا و معایت اقتصاد گیگ را مورد بررسی قرار دادیم.

امیدواریم مقاله آشنایی با اقتصاد گیگ (Gig Economy) مزایا و معایب آن مورد توجه شما مخاطبان محترم قرار گرفته باشد. لطفاً پس از مطالعه کامل این مقاله چنانچه تجاربی در زمینه فعالیت در حوزه اقتصاد گیگ دارید آن را با ما در نوین پال به اشتراک بگذارید.