آشنایی با صورتحساب الکترونیکی مالیاتی و کاربردهای آن

صورتحساب الکترونیکی مالیاتی چیست؟ در واقع نوعی صورتحساب انجام معاملات با اشخاص ثالث است. این مقاله از بلاگ نوین پال جهت آشنایی با صورتحساب الکترونیکی مالیاتی و کاربردهای آن برای شما مخاطبان محترم ارائه می‌شود.

صورتحساب الکترونیکی مالیاتی، نوعی از صورت حساب فروش به شمار می‌رود که صاحبان مشاغل بر اساس ماده 169 قانون مالیات‌های مستقیم ملزم به تنظیم آن، جهت معاملات انجام گرفته‌شان و ثبت این صورت حساب در سامانه مربوطه هستند. به صورتی که باید شماره اقتصادی منحصر به فعالیت‌شان و همچنین طرف معامله در آن درج شده باشد. علاوه بر این افزون بر این، فاکتور فروش هم باید در سامانه مودیان مالیاتی بارگذاری و ثبت شود. روش صدور و ارسال صورتحساب مودیان هم با مراجعه به سامانه ثبت معاملات برخط به آدرس اینترنتی oil169.ir میسر است. چنانچه مایلید با صفر تا صد صورتحساب الکترونیکی مالیاتی بیشتر آشنا شوید، در ادامه مقاله با ما همراه باشید.

همچنین مطالعه نمایید: آشنایی با مالیات کارتخوان و روش پرداخت آن

صورتحساب الکترونیکی مالیاتی چیست؟

همان‌طور که در مطال بالا عنوان شد، به موجب ماده 169 قانون مالیات‌های مستقیم، تمامی صاحبان مشاغل و اشخاص حقوقی، موظفند تا جهت معاملات‌شان با اشخاص ثالث، صورت حساب صادر نمایند و مشخصات، شماره اقتصادی خودشان و طرف معامله را در آن به ثبت رسانند.  صورتحساب الکترونیکی مالیاتی در واقع سیستمی مبتنی بر تکنولوژی و اینترنت است که برای اشخاص و شرکت‌ها این امکان را فارهم می‌نماید تا صورتحساب‌های مالیاتی‌شان را به‌ صورت الکترونیکی ایجاد و ارسال نمایند. در حقیقت این سیستم به واسطه بهره‌مندی از سامانه‌های مالیاتی آنلاین، پروسه ارسال و پردازش اطلاعات مالیاتی را بسیار سریع‌تر، آسان‌تر و کارآمدتر می‌نماید.

در واقع با صورتحساب الکترونیکی مالیاتی، ما می‌توانیم اقلام درآمد و هزینه‌هایمان را در سیستم مالیاتی آنلاین وارد نماییم و محاسبات مالیاتی لازم را به‌ طور خودکار صورت دهیم. شایان ذکر است که این سیستم امکان ثبت و انتقال اطلاعات مالیاتی به‌ صورت رمزنگاری‌ شده را فراهم می‌نماید تا حریم خصوصی و همچنین امنیت اطلاعات کاربران کاملاً حفظ شود.

صورتحساب الکترونیکی مالیاتی از مزایای زیادی برخوردار است. در اصل این سیستم سرعت و کارآیی فرآیند مالیاتی را بسیار افزایش می‌دهد. همچنین با امکان ارسال صورتحساب‌ها به‌ طور آنلاین و در زمانی واقعی، دیگر به ارسال فیزیکی و پردازش دستی صورتحساب‌ها نیازی نخواهد بود که همین نکته زمان و هزینه‌های جانبی را کاهش می‌دهد.

سامانه صورت حساب الکترونیکی مالیاتی چیست؟

طی سال‌های اخیر، سازمان امور مالیاتی کشور (Iranian National Tax Administratio)، به منظور تسهیل و تسریع ارائه خدمات مالیاتی به مودیان، سامانه‌ها و سایت‌های متعددی را راه‌اندازی نموده که از نمونه‌های بارز آن می‌توان به سامانه عملیات الکترونیکی مالیاتی، درگاه ملی خدمات مالیات و سامانه پرداخت قبوض مالیاتی اشاره کرد.

در کل باید اذعان نماییم که لزوم راه اندازی سامانه اینترنتی، برای ثبت صورت حساب الکترونیکی مالیاتی، بیش از دیگر خدمات مالیاتی احساس می‌شد؛ زیرا همان‌طور که از عنوان این نوع از صورت حساب، پیداست، به صورت الکترونیکی، صادر و ثبت می‌شود.

همچنین مطالعه نمایید: آشنایی با اینتاکد مالیاتی نحوه فعال کردن آن

انواع صورتحساب الکترونیکی

حال که با ماهیت صورتحساب الکترونیکی مالیاتی آشنایی پیدا کردید، در این بخش از مقاله قصد داریم تا انواع آن را معرفی و برسی نماییم.

1. صورتحساب الکترونیکی نوع اول

این نوع صورتحساب الکترونیکی، اطلاعات خریدار و فروشنده در صورتحساب درج می‌گردد و همچنین امکان ثبت معامله به صورت نقدی و نسیه هم میسر است. در صورت صدور صورتحساب الکترونیکی نوع اول، اعتبار مالیاتی ارزش افزوده برای خریداران محاسبه می‌گردد. علاوه بر این، انواع دیگری از این صورتحساب‌ها با همان عنوان صورتحساب الکترونیکی نوع اول برای مشاغل خاص دیگر وجود دارند که به اطلاعاتی کامل‌تر نیازمند هستند. به طور کلی اطلاعات صورتحساب الکترونیکی نوع اول موارد زیر را شامل می‌شود:

• نوع فروش: مشخص می‌نماید که معامله حق العمل کاری، پیمانکاری داخلی یا دیگر موارد مشابه است.
• نوع خریدار: مشخص می‌کند که خریدار یک مصرف‌کننده نهایی یا فعال اقتصادی است.
• تاریخ و زمان صدور: نشان دهنده زمان صدور صورتحساب است.
• اطلاعات هویتی: در واقع شامل اطلاعات شناسایی برای طرفین معامله می‌شود.
• مشخصات کالا یا خدمات: از شناسه کالا یا خدمت، تخفیفات، مقدار یا تعداد و واحد سنجش را شامل می‌شود.
• عوارض: در صورت وجود عوارضی نظیر مالیات بر ارزش افزوده، مبلغ آن‌ها هم در صورتحساب قید می‌شود.
• مبلغ واحد و مبلغ کالا: نشان می‌دهد مبلغ واحد کالا و ارزش کل معامله تا چه میزان است.
• مبلغ پرداختی نقدی و مقدار نسیه: یعتی اینکه مبلغ نقدی پرداختی خریدار و مقدار نسیه در صورت وجود، چقدر است.

2. صورتحساب الکترونیکی نوع دوم

این نوع صورتحساب اطلاعات، در واقع به‌ عنوان رسیدی عمل می‌نماید که توسط دستگاه کارتخوان یا درگاه پرداخت الکترونیکی صادر می‌گردد. صورتحساب الکترونیکی نوع دوم اطلاعات زیر را در اختیار کاربران قرار می‌دهد:

• نام فروشنده: تنها نام فروشنده روی صورتحساب به ثبت می‌رسد و دیگر مشخصات خریدار و کالا یا خدمات در آن نمایش داده نمی‌شوند.
• صورتحساب بدون الگو: چنین صورتحسابی فاقد الگوی خاصی است و در واقع هیچ الگوی استاندارد برای آن موجود نیست.
• عدم اعتبار مالیاتی: این نوع از صورتحساب جهت اخذ اعتبار مالیاتی تأیید نمی‌گردد، چراکه برای این منظور باید نام مؤدی روی فاکتور درج گررد و همچنین وی دارای اعتبار مالیاتی باشد.

3. صورتحساب الکترونیکی نوع سوم

در صورتحساب مذکور مبلغ پرداخت‌شده همراه با اطلاعاتی جزئی درباره فروشنده، زمان و تاریخ صدور فیش قید می‌شود، اما اطلاعاتی دیگر در مورد خریدار یا جزئیات محصول قابل رویت نیست. به موجب این امر، نمی‌توان از صورتحساب الکترونیکی نوع سوم نیز به عنوان سندی برای محاسبه مالیات استفاده نمود. به عنوان مثال، رسید پرداخت خودپرداز در ردیف این نوع از صورتحساب‌ها قرار می‌گیرد.

صورتحساب غیرالکترونیکی (کاغذی)در واقع شباهت زیادی به فاکتور رسمی دارد که تا به حال توسط مؤدیان مالیاتی صادر گردیده و به خریدار ارائه می‌شد. به واسطه اجرای قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان، به این نوع فاکتورها، صورتحساب شمس هم اطلاق می‌گردد. البته در مواردی که مؤدی بنا بر علتی، امکان صدور فاکتور الکترونیکی نداشته باشد، باید از این نوع صورتحساب حتماً استفاده کند. شایان ذکر است این نوع صورتحساب باید از شرکت معتمدی دریافت گردد.

مراحل صدور و ارسال صورتحساب الکترونیکی مالیاتی

با توجه به آنکه سایر اشخاص حقوقی به جز اشخاص حقوقی موضوع ماده 16 قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب سال 1400 از تاریخ 1402/01/01 موظف به رعایت مقررات قانون پایانه‌های فروشگاهی، سامانه مودیان و صدور صورتحساب الکترونیکی و ارسال آن به آن هستند، به استحضار می‌رساند برای صدور و ارسال صورتحساب الکترونیکی به سامانه مودیان، طی کردن مراحل زیر الزامی است:

1. ثبت‌نام در نظام مالیاتی با ورود به نشانی my.tax.gov.ir
2. تهیه پایانه فروشگاهی جهت صدور صورتحساب و در صورت وجود، انجام اصلاحات مورد نیاز مطابق ضوابط اعلامی سازمان امور مالیاتی کشور
3. اخذ گواهی امضاء الکترونیکی از مراکز صدور گواهی الکترونیکی میانی فعال که لیست و مشخصات‌شان به نشانی rca.gov.ir درج شده است.
4. دریافت شناسه یکتای حافظه مالیاتی با ورود به کارپوشه صوورت می‌پذیرد. به طر کلی این مرحله از ورود به کارپوشه، انتخاب پرونده، انتخاب بخش عضویت و تکمیل اطلاعات، انتخاب روش ارسال اطلاعات، بارگذاری گواهی امضاء الکترونیک و در نهایت دریافت شناسه یکتای حافظه مالیاتی را شمال می‌شود.
5. پیکربندی و ثبت مشخصات در پایانه فروشگاهی بر اساس استاندارهای اعلامی زیر نظر سازمان امور مالیاتی کشور بارگذاری شده در درگاه سازمان به آدرس اینترنتی intamedia.ir
6. اخذ شناسه کالا یا خدمت برای صدور صورتحساب الکترونیکی از وزارت صنعت، معدن و تجارت
7. دریافت فهرست شناسه کالا یا خدمات تخصیص داده شده همراه با نرخ/مشمولیت مالیات بر ارزش افزوده از سامانه دریافت شناسه کالا/خدمات به آدرس اینترنتی stuffid.tax.gov.ir . البته هم اکنون در سامانه مذکور فهرست شناسه کالا/خدمات عمومی موجود است و مودیان می‌توانند تا زمان اخذ شناسه کالا/خدمات اختصاصی یا عمومی موجود در این سامانه استفاده نمایند.
8. صدور صورتحساب الکترونیکی به واسطه پایانه فروشگاهی مطابق ضوابط اعلامی سازمان امور مالیاتی کشور
9.  ارسال صورتحساب الکترونیکی به سامانه مودیان

البته انجام عملیات ارسال به روش‌های مختلف، بر اساس انتخاب مودیان در زمان دریافت شناسه یکتای حافظه مالیاتی قابل انجام است. همچنین جزئیات ضوابط صدور این صورتحساب در سند دستورالعمل صدور صورتحساب الکترونیکی و راهنمای بخش کارپوشه و عضویت در سامانه مودیان و دیگر اسناد مرتبط با آن به نشانی intamedia.ir، بخش پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان، بخش آیین نامه‌ها دستورالعمل‌ها و نرم افزارهای مرتبط، در دسترس قرار دارد.

همچنین مطالعه نمایید: معافیت مالیاتی و مالیات استارت آپ ها

مزایای صدور صورتحساب الکترونیکی مالیاتی

در این بخش از مقاله قصد داریم تا مزایای صدور صورتحساب الکترونیکی مالیاتی را مورد بررسی قرار دهیم. به طور کلی این صورتحساب از مزایای زیادی برخوردار است که در ادامه به بارزترین آن‌ها اشاره می‌نماییم:

• سهولت و راحتی

صورتحساب الکترونیکی مالیاتی، فرآیند ارسال و پردازش اطلاعات مالیاتی را بسیار راحت‌تر کرده است. در واقع به جای تهیه و ارسال فیزیکی صورتحساب‌ها، اطلاعات مالیاتی به‌ طور الکترونیکی و در زمان واقعی قابل ارسال خواهند بود. این امر موجب کاهش زمان و همچنین هزینه‌های جانبی مربوط به فرآیند تهیه و ارسال صورتحساب‌های مالیاتی می‌گردد.

• کاهش خطا و نقص‌های احتمالی

با بهره‌مندی از صورتحساب الکترونیکی مالیاتی، خطاها و نقص‌های احتمالی در محاسبات به حداقل ممکن کاهش می‌یابد. سیستم محاسبات مالیاتی به طور خودکار و الکترونیکی از الگوریتم‌های دقیقی بهره می‌برد و اطلاعات به‌ صورت اتوماتیک و بدون دخالت انسانی محاسبه می‌گردند. در واقع این امر افزایش صحت محاسبات و کاهش خطاهای احتمالی در صورتحساب مالیاتی را به دنبال خواهد داشت.

• کاهش هزینه‌های جانبی

به واسطه استفاده از صورتحساب الکترونیکی مالیاتی، هزینه‌های جانبی مربوط به چاپ، ارسال، پردازش دستی و ذخیره‌سازی صورتحساب‌های فیزیکی به شکلی چشم‌گیر کاهش می‌یابد. علاوه بر این، نیاز به تصحیح و اصلاحات بعدی هم کم می‌شود که همین نکته بموجب صرفه‌جویی در هزینه‌های اضافی می‌شود.

• شفافیت و امکان دسترسی راحت

با این صورتحساب الکترونیکی، امکان دسترسی راحت و به‌روز به اطلاعات مالیاتی فراهم می‌گردد. شخص یا شرکت می‌توانند به‌ طور مستقیم و در هر زمانی به اطلاعات مالیاتی خود دسترسی یابد. این امر به مالکان یا مدیران اجازه می‌دهد تا به بهترین شکل ممکن مسئولیت مالیاتی خود را مدیریت نمایند و در صورت نیاز، اطلاعات مالیاتی را با دیگر نهادها به اشتراک بگذارند.

• حریم خصوصی و ایجاد امنیت

همان‌طور که در مطالب بالا اشاره شد، صورتحساب الکترونیکی مالیاتی از رمزنگاری و سیستم‌های امنیتی بسیار پیشرفته‌ای جهت حفظ حریم خصوصی و امنیت اطلاعات بهره می‌برد.

• حفظ محیط زیست

به طور کلی بهره‌مندی از صورتحساب الکترونیکی مالیاتی در کاهش استفاده از کاغذ و مواد چاپی نقش بسزایی دارد. این رویکرد در کاهش تولید زباله کاغذی هم تأثیر زیادی خواهد داشت؛ بنابراین، محیط زیست حفظ خواهد شد و تأثیرات منفی بر آن بسیار کاهش می‌یابد.

همچنین مطالعه نمایید: محاسبه مالیات کسب و کارهای اینترنتی در سال ۱۴۰۲

معایب صدور صورتحساب الکترونیکی مالیاتی

به طور کلی هر رویکرد مالیاتی علاوه بر مزایا از معایبی هم برخوردار است که صورتحساب الکترونیکی مالیاتی نیز از این قاعده مستثنی نیست. در ادامه مقاله معایب صدور صورتحساب الکترونیکی مالیاتی را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

• نیاز به دسترسی به اینترنت

همان‌طور که می‌دانید جهت استفاده از این سیستم صورتحساب، به اینترنت پایدار و قابل اعتماد نیازداریم. اما در برخی مناطق، دسترسی به اینترنت شاید محدود یا ناپایدار باشد که باعث بروز مشکل در ارسال و دریافت اطلاعات مالیاتی حواهد شد.

• مباحث امنیتی

در کل بهره‌مندی از سامانه‌های مالیاتی آنلاین با مخاطرات امنیتی همراه است. اطلاعات حساس مالیاتی ما در فرآیند ارسال و پردازش شاید در معرض خطرات امنیتی مثل هک یا نفوذ قرار بگیرند. پس جهت مقابله با چنین معضلی، سازمان‌های مالیاتی عموماً در تلاشند تا سیستم‌های امنیتی را بهبود ببخشند؛ اما باز هم همچنان خطرات امنیتی در این مسیر وجود خواهد داشت.

• نیاز به آموزش درک مفاهیم مالیاتی

در حقیقت استفاده از سیستم صورتحساب الکترونیکی به آشنایی کاربران با مفاهیم و قوانین مالیاتی نیاز دارد. جهت استفاده صحیح از این سیستم صورتحساب، کاربران باید با امور محاسبات مالیاتی و قوانین مربوط به آن آشنایی لازم را داشته باشند. چراکه در غیر این صورت، خطاهایی در محاسبات مالیاتی رخ می‌دهد که عامل بروز مشکلات قانونی و مالی خواهد شد.

• نیاز به تجهیزات و نرم‌افزارهای مناسب

جهت استفاده از سامانه صورتحساب الکترونیکی، شاید به تجهیزات و نرم‌افزارهای خاصی نیاز داشته باشیم. در واقع این تجهیزات شامل دستگاه‌های الکترونیکی، نرم‌افزارهای حسابداری یا امنیتی می‌شود. همچنین هزینه‌های مرتبط با این تجهیزات و نرم‌افزارها برای ما گران تمام می‌شود.

• اشکالات فنی سامانه

درست مانند هر سیستم دیگری، سامانه صورتحساب الکترونیکی هم می‌تواند با مشکلات فنی و اشکالاتی مواجه گردد. این مشکلات در اصل نشان می‌دهند که سیستم در دسترس نیست با اختلالات فنی مواجه شده که موجب تأخیر یا مشکلات در ارسال و پردازش صورتحساب‌ها خواهد شد.

• نیاز به هماهنگی و همکاری سازمان‌های مالیاتی

برای استفاده از این صورتحساب الکترونیکی، ما باید با سازمان‌های مالیاتی همکاری داشته باشیم و الزامات آن‌ها را همواره رعایت نماییم. این امر از ثبت‌نام در سامانه مالیاتی آنلاین، انتقال اطلاعات مالیاتی به‌ شکلی درست و در موعد مقرر و همچنین رعایت قوانین و مقررات مربوطه را شامل می‌شود.

همچنین مطالعه نمایید: ترفندهای دریافت درگاه پرداخت بدون کد مالیاتی

کلام آخر

در حال حاضر کلیه صاحبان مشاغل و به طور کلی اشخاص حقوقی موظفند تا صورت حسابی الکترونیکی جهت معاملات خود تنظیم نمایند و آن را در سامانه مربوطه بارگذاری کنند. به طور کلی صدور و ارسال صورت حساب تحت عنوان صورت حساب الکترونیکی مالیاتی شناخته می‌شود. صورتحساب الکترونیکی مالیاتی یکی از انواع صورت حساب‌های فروش است که مودیان جهت پیاده سازی قانون پایانه‌های فروشگاهی ملزم به ایجاد آن هستند. در این مقاله از بلاگ نوین پال به بررسی صورتحساب الکترونیکی مالیاتی همراه با مزایا و معایب آن پرداختیم.

امیدواریم مقاله آشنایی با صورتحساب الکترونیکی مالیاتی و کاربردهای آن برای شما مخاطبان محترم نوین‌پال مفید بوده باشد. لطفاً پس از مطالعه کامل این مقاله نظرات و تجارب شخصی خود در زمینه استفاده از صورتحساب الکترونیکی مالیاتی برای کسب‌و‌کارتان را با ما در نوین پال به اشتراک بگذارید.