سامانه پیچک بانک مرکزی چیست؟ و چه تفاوتی با سامانه صیاد دارد؟

امروزه باتوجه به گسترش تکنولوژی در همه حوزه‌ها در زندگی روزمره اشخاص، دولت و انواع نهادهای اجرایی سامانه‌ای را جهت الکترونیکی کردن چک راه‌اندازی نمودند. در این مقاله از نوین پال بررسی می‌کنیم که سامانه پیچک بانک مرکزی چیست؟ و چه تفاوتی با سامانه صیاد دارد؟

سامانه پیچک بانک مرکزی ایران درواقع از مهم‌ترین ابزارها در حوزه مالی و اقتصادی کشور محسوب می‌شود که با هدف تسهیل و ارتقاء تمامی فرآیندهای مالی مربوط به امور چک در گشورمان تأسیس گردید. به‌طور کلی سامانه پیچک تحت عنوان نوعی پلتفرم نوین، انواع خدمات را به بانک‌ها، شرکت‌ها و اشخاص ارائه می‌نماید. در سال 1397، دولت قانون اصلاحی چک به‌منظور بهبود سازمان‌دهی و همچنین جلوگیری از مشکلاتی مانند چک‌ برگشتی به تصویب رساند. به‌واسطه تصویب این قانون، وصول مبلغ چک منوط به ثبت‌نام در این سامانه است و تمامی دارندگان چک باید در صورت انتقال هم چک‌های خودشان را در سامانه مذکور به ثبت رسانند. جهت آشنایی بیشتر با سامانه پیچک در ادامه این مقاله با ما همراه باشید.

فهرست مطالب:

همچنین مطالعه نمایید: سامانه چکاد چیست؟ و چگونه برای چک استفاده کنیم؟

سامانه پیچک بانک مرکزی چیست؟

قانون اصلاحی چک در راستای سازمان‌دهی و جلوگیری از انواع چک‌های برگشتی و همچنین اعتبار بخشی مبادلات چک، در سال 1397 تصویب شد. سپس در ابتدای سال 1400 اجرایی گردید که سامانه پیچک بانک مرکزی به‌این منظور ایجاد شده است. درواقع به‌واسطه ثبت چک در این سامانه امکاناتی نظیر استعلام و ثبت انتقال آن به‌راحتی فراهم می‌شود.

شایان ذکر است که چک‌های صیادی که شخص صادرکننده اطلاعاتش را در سامانه پیچک ثبت نکرده باشد، از هیچ اعتباری برخوردار نیست. علاوه‌بر این اشخاصی که چک‌های صیادی را دریافت می‌نمایند هم باید اطلاعاتش را در در این سامانه ثبت نمایند تا بتوانند وجه مدنظر را به حساب‌شان انتقال دهند.

هدف از ایجاد سامانه پیچک

به‌طور کلی از علل ایجاد سامانه پیچک بانک مرکزی می‌توان به موارد مهم زیر اشاره کرد:

• استفاده روزمره چک در معاملات

امروزه چک‌ها یکی از پراستفاده‌ترین ابزار در تراکنش‌های مالی است که به‌دلیل استفاده مدوام، ایجاد نظم و اعمال مدیریت بر روی آن‌ بسیار حائر اهمیت است.

• حجم بالای چک‌های برگشتی

شاید به توان از مهم‌ترین دلایل ایجاد این سامانه به حجم چک‌های برگشتی به‌دلیل عدم موجودی کافی در حساب یا سایر مشکلات مالی اشاره کرد.

• حجم بالای پرونده‌های شکایتی مرتبط با چک

درگذشته به‌دلیل نبود این سامانه، تعداد کثیری از پرونده‌های حقوقی و قضایی مربوط به چک‌های برگشتی در نهادهای قضائی و اجرایی وجود داشت.

• عدم آگاهی اشخاص به قوانین مرتبط با چک

عموم اشخاص در جامعه اطلاعات کمی با قوانین و رویکرد مرتبط به چک‌ها دارند که همین امر باعث ایجاد ناهماهنگی‌، سوءاستفاده‌ و دیگر مشکلات در استفاده از انواع چک‌ها می‌شود.

• جهت استعلام از چک صیادی

به‌طور کلی سامانه پیچک بانک مرکزی قابلیت استعلام وضعیت اعتبار چک‌ها را به‌راحتی فراهم ساخته تا عموم افراد و نهادهای دولتی بتوانند، پیش از هر تراکنش‌ مالی، اطلاعات مرتبط با چک‌ را از منظر اعتبار مورد بررسی قرار دهند.

• دسترسی راحت به سیستم بانکی جهت صدور دسته چک

درواقع سیستم بانکی به‌راحتی توانایی صدور دسته‌های بزرگی از چک‌ها را دارد که همین امر کم‌کم موجب افزایش حجم چک‌های برگشتی می‌شود.

از دیگر هدف از ایجاد این سامانه می‌توان به موارد مهم زیر اشاره نمود:

• کاهش یافتن حجم چک‌های برگشتی
• محرومیت اشخاص متخلف از دریافت دسته‌ چک
• بالا بردن سرعت نقل‌وانتقالات چک‌ها
• افزایش میزان اعتماد در انواع تراکنش‌های مالی

همچنین مطالعه نمایید: آموزش دریافت اینماد به روش ساده

انواع اپلیکیشن‌ ها جهت استفاده از سامانه پیچک

به‌طور کلی برای ورود به سامانه پیچک بانک مرکزی، اپلیکیشن‌های مختلفی ایجاد شده که به ما امکان دسترسی به این سامانه را ارائه می‌نمایند. غیر از اپلیکیشن پیچک، قابلیت استفاده از امکانات سامانه در دیگر برنامه‌های موبایلی هم وجود دارد. از جمله اپلیکیشن‌‌های دیگر جهت استفاده از سامانه پیچک می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. اینترنت بانک، همراه بانک و دیگر سایت‌های بانکی مجاز
2. انواع اپلیکیشن‌های گوشی همراه مورد تأیید بانک مرکزی
3. سایت رسمی بانک مرکزی

نحوه استعلام چک در سامانه پیچک

پس از ثبت‌نام چک در این سامانه، ما می‌توانیم به‌واسطه سامانه پیچک از وضعیت آن استعلام بگیرم. درواقع استعلام چک چنانچه در سامنه ثبت شده باشد، از طریق سایت بانک مرکزی یا سامانه پیامکی ممکن خواهد بود. در ادامه به نحوه استعلام چک از سایت بانک مرکزی می‌پردازیم.

1. در ابتدا وارد لینک cbi.ir می‌شویم.
2. سپس از منوی نظام‌های پرداخت و زیر ساخت روی گزینه استعلام وضعیت اعتباری چک،کلیک می‌نماییم.

3. در مرحله به صفحه‌ای مشابه نمونه زیر پیش روی ما باز می‌شود، که در کادر مربوطه باید شماره شناسه 16 رقمی چک، وارد نماییم و پس از نوشتن حاصل جمع اعداد، روی گزینه استعلام چک کلیک کنیم.

علاوه‌بر سایت بانک مرکزی، می‌توان به‌واسطه سامانه پیامکی 701701 و ارسال  ” 1*1*شناسه 16 رقمی ” به شماره مذکور جهت استعلام چک اقدام نماییم.

همچنین مطالعه نمایید: تفاوت سامانه نیما و سامانه سنا

نحوه ورود به اپلیکیشن پیچک

جهت خدمات سامانه پیچک، ما می‌تواننم به‌واسطه ثبت‌نام و ورود، از قابلیت‌های مختلف آن بهره‌مندی شویم. مراحل ثبت چک در این سامانه پیچک به‌ترتیب عبارتند از:

• بعد از دانلود و نصب اپلیکیشن پیچک، باید وارد آن شویم. سپس در صفحه اصلی، گزینه چک را انتخاب می‌نماییم. در این قسمت، توضیحاتی درباره سامانه برای ما ارائه می‌گردد. در ادامه موارد مربوطه به اهمیت ثبت چک در این سامانه را مطالعه می‌نماییم و سپس روی دکمه بعدی کلیک می‌نماییم.
• در قدم بعدی، باید روی گزینه ثبت چک کلیک نماییم.
• در این مرحله باید بانک صادرکننده چک را مشخص و سپس شناسه 16 رقمی چک را در فیلد مربوطه وارد نماییم.
• حال در این مرحله اطلاعات کارت بانکی‌مان را وارد و سپس دکمه استعلام را می‌زنیم، تا احراز هویت صورت پذیرد.
• چنانچه برای ما پیام موفقیت ثبت چک ارسال شود، یعنی چک با موفقیت در این سامانه به ثبت رسیده است.

امکانات سامانه پیچک بانک مرکزی

به‌طور کلی از بارزترین امکانات این سامانه می‌توان به مورد ریز اشاره کرد:

1. امکان درخواست ثبت صدور چک در سامانه صیاد توسط صادرکنندگان
2. تایید یا رد دریافت چک در سامانه صیاد توسط گیرندگان
3. انتقال چک در سامانه صیاد به گیرندگان جدید.
4. استعلام مشخصات چک ثبت شده در سامانه صیاد صادرکنندگان
5. بررسی وضعیت چک در سامانه صیاد توسط گیرندگان
6. استعلام وضعیت اعتبار صادرکنندگان چک

همچنین مطالعه نمایید: بهترین سایت سازها در ایران کدامند؟

مزایای سامانه پیچک بانک مرکزی

به‌طور کلی سامانه پیچک به‌واسطه ارائه انواع خدمات به افراد،شرکت‌ها، فروشگاه آنلاین، در رابطه با معاملات چک، در ارتقاء فرآیندهای مالی کمکی شایان می‌نماید. از بارزترین مزایای خدماتی سامانه پیچک بانک مرکزی می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

• بررسی وضعیت اعتباری صادرکنندگان چک

درواقع با انتخاب این گزینه و ورود شناسه 16 رقمی مندرج بر روی چک، می‌توانیم وضعیت اعتباری صادرکنندگان چک را بررسی نماییم. این اطلاعات شامل اعم از چک‌های برگشتی و تعداد دفعات آن‌ها است. درواقع هر رنگ‌، نشان دهنده وضعیت اعتباری صادرکننده چک خواهد بود:

• ثبت اطلاعات چک در سامانه پیچک

همان‌طور که در مطالب بالا عنوان شد این امکان برای ما در این سامانه فراهم شده تا به‌سادگی چک‌های خدمان را در آن ثبت نماییم. در حقیقت به‌واسطه ورود این اطلاعات مربوط به بانک صادرکننده چک و شناسه 16 رقمی آن، می‌توانیم از این امکان بهره‌مند شویم.

• بررسی وضعیت چک

به‌واسطه بهره‌مندی از این امکان، با ورود شناسه 16 رقمی چک، می‌توانیم وضعیت آن را مورد بررسی قرار دهیم.

• امکان انتقال چک

با بهره‌مندی از این قابلیت، می‌توانیم چک‌ها را برای افرادی دیگر به‌راحتی انتقال دهیم. ورود اطلاعات مرتبط با بانک صادرکننده چک و شناسه 16 رقمی و همچنین شناسه یا کد ملی انتقال‌گیرنده چک، می‌توانیم از این قابلیت استفاده نماییم.

• تأیید دریافت و مندرجات برگه چک

به‌واسطه انجام انتقال چک، تا موقع تأیید دریافت چک توسط دریافت‌کننده، چک اعتبار قانونی ندارد. درواقع جهت تأیید دریافت چک، ابتدا شناسه 16 رقمی چک را وارد می‌شود و سپس اطلاعات آن قابل رویت است. بعد از تأیید اطلاعات از سوی دریافت‌کننده، چک مورد تأیید نهایی قرار می‌گیرد.

همچنین مطالعه نمایید: سامانه نهاب چیست؟

تفاوت سامانه پیچک و سامانه صیاد چیست؟

عموم افراد به اشتباه بر این باورند که سامانه پیچک با سامانه صیاد تفاوت دارد، اما درواقع هر دو نام به یک سامانه مربوط می‌شود. در سال 1396 بانک مرکزی جهموری اسلامی ایران به‌واسطه ایجاد سامانه صیاد (صدور یکپارچه دسته چک)، تلاش کرد تا با وضع قوانینی سخت‌ در مورد صدور دسته چک و افزایش کنترل بر آن‌ها، از صدور چک‌های برگشتی جلوگیری به‌عمل آورد.

این اقدام بانک مرکزی، بسیار حائز اهمیت بود، ولی به‌خاطر عدم برخورداری از ضمانت اجرای قانونی، در عمل تغییرات چشمگیری را در مورد وضعیت چک ایجاد نکردو سرانجام سال 1397 قانونی جدید جهت صدور چک تصویب گردید. به‌واسطه تصویب این قانون چک و  آیین‌نامه اجرایی، راه جهت وضع مقررات خصوصاً الزامی نمودن ثبت معاملات مرتبط با چک در سامانه صیاد هموار شد. در پی آن براساس اعلام بانک مرکزی به تاریخ 5 فروردین 1400 ثبت چک در سامانه صیاد الزامی گردید و صدور نمودن چک در وجه حامل ممنوع شد.

در کل به‌واسطه ایجاد سامانه صیاد (پیچک)، تغییراتی مهم درباره صدور، انتقال، استعلام و ویرایش چک در سامانه صیاد ایجاد گردید که برخی از مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

• هر چک در در سامانه پیچک (صیاد) از یک شماره منحصر به فرد برخوردار است. به‌موجب این امر دریافت‌کنندگان چک می‌تواند به‌واسطه استعلام چک از طریق شماره مذکور، وضعیت اعتباری آن را بررسی نمایند.
• تمامی اطلاعات مهم هویتی صاحبان چک در این سامانه ثبت می‌شود و دارندگان چک می‌تواند به‌واسطه استعلام حساب صادرکنندگان، از وضعیت عملکرد و تعداد چک‌های برگشتی آن‌ها اطلاع یابند.
• در کل صدور دسته چک از اختیار تمامی شعبات بانکی خارج شده و تنها با نظارت بانک مرکزی و بعد از مراحل اعتبارسنجی درخواست کنندگان دسته چک و اطمینان از اعتبار آن‌ها صورت می‌پذیرد. به‌موجب این امر، دیگر امکان صدور چک‌های برگشتی توسط اشخاص فاقد اعتبار مالی لازم، به‌صورت قابل توجهی کاهش می‌یابد.

همچنین مطالعه نمایید: نوین پال چیست؟

کلام آخر

سامانه پیچک بانک مرکزی ایران به‌منظور ارتقا فرآیندهای مربوط به چک‌ها و تسهیل امور مالی در معاملات، امکاناتی ارائه می‌نماید که موجب شفافیت، کاهش جرائم چکی و بهبود کیفیت معاملات با صدور چک می‌شود. به‌واسطه بهره‌مندی از امکانات سامانه پیچک (صیاد)، ما می‌توانیم به‌سادگی تمامی فرآیندهای مربوط به چک‌ها را در آن مدیریت نماییم و از خدمات این سامانه بهره‌مند شویم. جهت استفاده از این مزایا، می‌توانیم به وب‌سایت رسمی بانک مرکزی مراجعه و یا از اپلیکیشن‌های تلفن همراه مورد تأیید بانک مرکزی نظیر اینترنت بانک، همراه بانک و دیگر سایت‌های بانکی استفاده کنیم.

امیدواریم مقاله سامانه پیچک بانک مرکزی چیست؟ و چه تفاوتی با سامانه صیاد دارد؟ برای شما مخاطبان محترم مفید بوده باشد. لطفاً پس از مطالعه کامل این مقاله نظرات و تجارب شخصی خود را درباره استفاده از سامانه پیچک با ما در نوین پال به اشتراک بگذارید.