یکی از انواع کلاهبرداری های اینترنتی، کلاهبرداری پیامکی یکی از روش‌های رایج و خطرناک است و کلاهبر. این نوع کلاهبرداری معمولاً از طریق ارسال پیامک‌های فریب‌دهنده به افراد صورت می‌گیرد که هدف آنها دسترسی به اطلاعات شخصی، مالی یا حتی سوءاستفاده از حساب‌های بانکی افراد است. کلاهبرداران با استفاده از روش‌هایی مانند ایجاد ظاهری معتبر برای پیام‌ها و ادعای برنده شدن در قرعه‌کشی‌ها یا ارائه جوایز و خدمات رایگان، افراد را فریب داده و به هدف خود می‌رسند. در این مقاله، به بررسی انواع مختلف کلاهبرداری‌های پیامکی و راه‌های پیشگیری از آنها می‌پردازیم.
انواع روش‌های کلاهبرداری پیامکی
کلاهبرداری‌های پیامکی به شیوه‌های مختلفی انجام می‌شود که هدف اصلی آنها فریب دادن افراد برای به دست آوردن اطلاعات شخصی، مالی یا دسترسی به حساب‌های بانکی آنها است. در ادامه، به معرفی انواع رایج کلاهبرداری پیامکی می‌پردازیم:
کلاهبرداری‌های بانکی
این نوع کلاهبرداری‌ها معمولاً با ارسال پیامک‌های جعلی از سوی بانک‌ها یا موسسات مالی صورت می‌گیرد. پیامک‌ها شامل لینک‌هایی هستند که به صفحات فیشینگ منتهی می‌شوند و افراد را فریب می‌دهند تا اطلاعات حساب بانکی خود را وارد کنند.
کلاهبرداری‌های جوایز و قرعه‌کشی‌ها
در این نوع کلاهبرداری، افراد دریافت می‌کنند که در یک قرعه‌کشی برنده شده‌اند یا جوایزی به آنها تعلق گرفته است. برای دریافت جایزه، از آنها خواسته می‌شود تا اطلاعات شخصی یا مبلغی را به عنوان هزینه ارسال جایزه پرداخت کنند.
کلاهبرداری‌های فیشینگ
کلاهبرداران با ارسال پیامک‌های ظاهراً رسمی و معتبر (مانند از سوی اپراتورهای تلفن همراه یا شرکت‌های بزرگ)، افراد را به صفحات جعلی هدایت می‌کنند تا اطلاعات حساس مانند کد ملی، شماره کارت بانکی یا رمزهای عبور را به‌دست آورند.
کلاهبرداری‌های پرداخت‌های جعلی
در این نوع کلاهبرداری، وقتی شما در درگاه پرداخت کارتان را انجام می دهید، پیامک‌هایی با عنوان “پرداخت موفق” یا “صورتحساب جدید” به افراد ارسال می‌شود تا آنها فکر کنند که باید مبلغی را پرداخت کنند. این پیام‌ها معمولاً حاوی لینک‌هایی هستند که منجر به صفحات پرداخت جعلی می‌شوند.
کلاهبرداری‌های مربوط به خدمات و اشتراک‌ها
این پیام‌ها به افراد اطلاع می‌دهند که اشتراک خدماتی به طور خودکار فعال شده است و مبلغی از حساب آنها کسر می‌شود. سپس از آنها خواسته می‌شود که برای لغو اشتراک، لینک‌های ارسال‌شده را دنبال کنند که در واقع آنها را به صفحات فیشینگ هدایت می‌کند.
این انواع کلاهبرداری پیامکی به راحتی می‌توانند افراد را فریب دهند، بنابراین آگاهی و احتیاط از آنها بسیار ضروری است.
نشانه‌های رایج کلاهبرداری پیامکی
نشانه‌های رایج کلاهبرداری پیامکی می‌تواند به شما کمک کند تا از گرفتار شدن در دام کلاهبرداران جلوگیری کنید. در ادامه به برخی از مهم‌ترین نشانه‌های کلاهبرداری پیامکی اشاره می‌کنیم:
پیام‌های فوری و اضطراری
پیام‌هایی که در آنها از شما خواسته می‌شود فوراً اقدامی انجام دهید، مانند “حساب شما در حال مسدود شدن است” یا “مبلغی از حساب شما برداشت شده”، معمولاً از نشانه‌های کلاهبرداری هستند. کلاهبرداران از این روش برای ایجاد احساس اضطراب و ترغیب شما به اقدام سریع استفاده می‌کنند.
لینک‌های مشکوک و کوتاه شده
پیام‌های کلاهبرداری معمولاً حاوی لینک‌های مشکوک یا کوتاه شده‌ای هستند که شما را به صفحات فیشینگ هدایت می‌کنند. اگر لینکی که در پیام دریافت می‌کنید به سایت‌های ناشناخته و غیررسمی اشاره می‌کند، باید بسیار محتاط باشید.
درخواست اطلاعات شخصی و مالی
پیام‌هایی که از شما درخواست می‌کنند اطلاعات شخصی مانند شماره کارت بانکی، رمز عبور، کد ملی یا اطلاعات حساس دیگر را وارد کنید، معمولاً کلاهبرداری هستند. هیچ بانک یا موسسه معتبر از طریق پیامک چنین اطلاعاتی را درخواست نمی‌کند.
جوایز و پیشنهادهای غیرواقعی
پیام‌هایی که شما را به برنده شدن در قرعه‌کشی‌های مشکوک یا پیشنهادات جوایز بزرگ تشویق می‌کنند، اغلب کلاهبرداری هستند. کلاهبرداران از این روش برای فریب افراد و جلب توجه آنها به پیام‌های خود استفاده می‌کنند.
فرستنده ناشناس یا نامشخص
پیامک‌هایی که از شماره‌های غیررسمی، ناشناس یا به اسم برندهای معروف ولی با غلط‌های املایی و اشتباهات نوشتاری ارسال می‌شوند، احتمالاً کلاهبرداری هستند. شرکت‌های معتبر معمولاً از شماره‌های رسمی و شناخته شده برای ارسال پیام استفاده می‌کنند.
تهدیدات یا وعده‌های مبهم
کلاهبرداران معمولاً از تهدید یا وعده‌های مبهم مانند “در صورتی که به این پیام پاسخ ندهید، حساب شما مسدود خواهد شد” استفاده می‌کنند تا افراد را مجبور به اقدام کنند. این نوع پیام‌ها به‌طور معمول نشان‌دهنده کلاهبرداری است.
شناخت این نشانه‌ها می‌تواند به شما کمک کند تا پیام‌های کلاهبرداری را از پیام‌های معتبر تشخیص دهید و از خطرات احتمالی جلوگیری کنید.
روش‌های مقابله با کلاهبرداری پیامکی
برای جلوگیری از این نوع کلاهبرداری‌ها نکات زیر را در نظر داشته باشید:
خودداری از کلیک روی لینک‌های مشکوک
یکی از مهم‌ترین روش‌های مقابله با کلاهبرداری پیامکی، اجتناب از کلیک کردن روی لینک‌های ناشناخته و مشکوک است. اگر پیامکی دریافت کردید که حاوی لینکی مشکوک بود، بهتر است آن را نادیده بگیرید و به فرستنده پیام توجه نکنید.
استفاده از فیلترهای پیامکی و نرم‌افزارهای امنیتی
بسیاری از اپلیکیشن‌ها و سیستم‌های پیامکی دارای قابلیت فیلتر کردن پیام‌های اسپم و مشکوک هستند. با فعال کردن این ویژگی‌ها یا استفاده از نرم‌افزارهای امنیتی، می‌توانید پیام‌های کلاهبرداری را شناسایی کرده و از دریافت آنها جلوگیری کنید. این ابزارها به طور خودکار پیام‌های ناشناس و خطرناک را مسدود می‌کنند.
برای جلوگیری از کلاهبرداری پیامکی، از خدمات پرداخت آنلاین امن و معتبر مانند نوین پال، پرداخت‌یار بانک مرکزی، استفاده کنید. نوین پال با رعایت استانداردهای امنیتی و نظارت دقیق، اطمینان شما را در تراکنش‌های مالی تضمین می‌کند.
دقت در شناسایی فرستنده پیامک
همیشه به شماره یا نام فرستنده پیامک توجه کنید. کلاهبرداران معمولا از شماره‌های غیررسمی یا شبیه به شماره‌های رسمی استفاده می‌کنند. اگر پیامکی از یک شماره ناشناس دریافت کردید که ادعا می‌کند از سوی یک سازمان یا بانک معتبر است، صحت آن را مستقیماً با تماس گرفتن با آن سازمان بررسی کنید.
اشتراک‌گذاری نکردن اطلاعات حساس
هیچ بانک یا سازمان معتبری از طریق پیامک درخواست اطلاعات شخصی یا مالی نمی‌کند. اگر پیامکی حاوی چنین درخواست‌هایی دریافت کردید، به هیچ وجه اطلاعات خود را در اختیار آنها قرار ندهید. این شامل شماره کارت بانکی، رمز عبور، کد ملی و اطلاعات مشابه می‌شود.
گزارش پیام‌های کلاهبرداری به مراجع قانونی
در صورت دریافت پیامک‌های مشکوک، بهتر است آنها را به مراجع قانونی یا پلیس فتا گزارش دهید. این کار می‌تواند به شناسایی کلاهبرداران و جلوگیری از فعالیت‌های آنها کمک کند. بسیاری از سازمان‌ها نیز سامانه‌هایی برای گزارش پیام‌های جعلی ارائه می‌دهند که می‌توانید از آنها استفاده کنید.
آموزش و افزایش آگاهی
آگاه کردن خود و دیگران درباره روش‌های کلاهبرداری پیامکی، یکی از بهترین راه‌ها برای مقابله با این تهدیدات است. با مطالعه و اشتراک‌گذاری اطلاعات درباره شیوه‌های مختلف کلاهبرداری، می‌توانید از افتادن در دام این ترفندها جلوگیری کنید و دیگران را نیز مطلع سازید.
اقدامات قانونی در برابر کلاهبرداری پیامکی در ایران
در ایران، قوانین و نهادهای مشخصی برای مقابله با کلاهبرداری پیامکی وجود دارند. افرادی که قربانی این نوع کلاهبرداری می‌شوند یا پیام‌های مشکوکی دریافت می‌کنند، می‌توانند از طریق راهکارهای قانونی زیر اقدام کنند:
گزارش به پلیس فتا (فضای تولید و تبادل اطلاعات)
پلیس فتا به عنوان مرجع اصلی رسیدگی به جرائم سایبری و کلاهبرداری‌های پیامکی فعالیت می‌کند. افراد می‌توانند از طریق وب‌سایت پلیس فتا به آدرس cyberpolice.ir شکایات خود را ثبت کرده و اطلاعات پیام‌های مشکوک را ارائه دهند. پلیس فتا اقدامات لازم برای شناسایی کلاهبرداران را انجام می‌دهد.
پیگیری از طریق دادسرای جرائم رایانه‌ای
دادسرای ویژه جرائم رایانه‌ای در بسیاری از شهرهای ایران برای رسیدگی به پرونده‌های مربوط به کلاهبرداری پیامکی وجود دارد. قربانیان می‌توانند با مراجعه به این دادسراها، شکایت رسمی ثبت کرده و مدارک مرتبط (مانند پیامک‌های دریافتی و تراکنش‌های مالی) را ارائه دهند.
اطلاع‌رسانی به اپراتورهای تلفن همراه
اپراتورهای تلفن همراه در ایران (مانند همراه اول، ایرانسل و رایتل) سامانه‌هایی برای گزارش پیام‌های تبلیغاتی و مشکوک دارند. ارسال شماره فرستنده پیامک به این سامانه‌ها می‌تواند به شناسایی و مسدودسازی شماره‌های کلاهبرداری کمک کند.
استفاده از سامانه همیاب 24
سامانه همیاب 24 به عنوان بستری برای ثبت و پیگیری کلاهبرداری‌های دیجیتال فعالیت می‌کند. کاربران می‌توانند اطلاعات پیام‌های جعلی یا شماره‌های مشکوک را در این سامانه ثبت کنند تا اقدامات پیشگیرانه انجام شود.
مشورت با وکلای متخصص در جرائم سایبری
در موارد پیچیده یا زمانی که ضرر مالی زیادی متوجه فرد شده باشد، مراجعه به وکلای متخصص در حوزه جرائم سایبری می‌تواند به تسریع روند پرونده و دستیابی به حقوق قانونی کمک کند.
این اقدامات قانونی به افراد کمک می‌کند تا نه‌تنها از حق خود دفاع کنند، بلکه در پیشگیری از تکرار این نوع کلاهبرداری‌ها نیز مؤثر باشند.
جمع بندی
کلاهبرداری پیامکی یکی از تهدیدات جدی در دنیای دیجیتال امروز به شمار می‌روند که می‌تواند عواقب مالی و امنیتی زیادی برای افراد به همراه داشته باشد. آگاهی از روش‌های کلاهبرداران و شناسایی نشانه‌های این نوع کلاهبرداری‌ها، اولین قدم در مقابله با آن است. همچنین استفاده از ابزارهای امنیتی مانند فیلترهای پیامکی و عدم پاسخگویی به پیام‌های مشکوک می‌تواند به کاهش خطرات این نوع کلاهبرداری کمک کند. با رعایت دقت و هوشیاری، می‌توان از بسیاری از این خطرات جلوگیری کرد و امنیت شخصی خود را حفظ کرد.
سوالات متداول
چگونه می‌توانم یک پیامک کلاهبرداری را شناسایی کنم؟
پیامک‌های کلاهبرداری معمولاً شامل لینک‌های مشکوک یا درخواست اطلاعات شخصی و مالی هستند. همچنین، اگر پیام حاوی تهدید یا پیشنهادهای غیرواقعی مانند برنده شدن در مسابقات باشد، احتمال کلاهبرداری وجود دارد.
آیا ارسال پیامک‌های تبلیغاتی می‌تواند منجر به کلاهبرداری شود؟
بله، بسیاری از پیامک‌های تبلیغاتی به ظاهر بی‌ضرر ممکن است حاوی لینک‌های فیشینگ باشند که هدفشان سرقت اطلاعات بانکی یا شخصی شماست. بهتر است از کلیک کردن روی لینک‌ها و اشتراک‌گذاری اطلاعات حساس خودداری کنید.
اگر متوجه شوم که قربانی کلاهبرداری پیامکی شده‌ام، چه کار باید کنم؟
ابتدا باید فورا با بانک یا موسسه مالی خود تماس بگیرید و موضوع را اطلاع دهید. سپس از مقامات قانونی یا پلیس فتا نیز راهنمایی بگیرید تا اقدامات لازم برای پیگیری انجام شود.