درگاه پرداخت واسط میان مشتری، فروشگاه و بانک است. به وسیله این درگاه‌ها تراکنش‌های مالی آنلاین انجام می‌شود. درگاه‌های پرداخت معتبر بخش مهمی از تجارت الکترونیک هستند و هرگونه تغییر در مقررات آن، به‌طور مستقیم بر امنیت، سرعت و کیفیت تجربه خرید و فروش آنلاین تأثیر می‌گذارد. اکثر ما شاید به سادگی از کنار تغییرات قوانین مربوط این درگاه‌ها رد شویم. در این مقاله به بررسی تاثیر مقررات جدید در درگاه پرداخت می پردازیم.
اما واقعیت این است که تأثیر مقررات جدید در درگاه پرداخت، چیزی نیست که کسب‌وکارهای دیجیتال، فروشگاه‌های اینترنتی، فریلنسرها و حتی مشتریان عادی بتوانند نادیده‌اش بگیرند. این تحولات گرچه در ظاهر فنی و تخصصی به نظر می‌رسند، اما ریشه‌ای‌ترین فرآیندهای مالی روزانه ما را تحت تأثیر قرار می‌دهند. بیایید بیشتر به این موضوع بپردازیم.
فهرست مطالب
تحولات جدید در قوانین بانک مرکزی
در سال ۱۴۰۴ بانک مرکزی با اجرای مجموعه‌ای از قوانین جدید، تغییرات عمده‌ای در زیرساخت‌های پرداخت کشور ایجاد کرده است. مهم‌ترین بخش تغییرات، افزایش سقف پرداخت اینترنتی بوده است؛ به طوری که اکنون سقف روزانه تراکنش‌ها به ۲۰۰ میلیون تومان و سقف ماهانه به ۱ میلیارد تومان رسیده است. این رقم‌ها به وضوح نشان‌دهنده توجه قانون‌گذاران به نیازهای جدید بازار و رشد اقتصادی کسب‌وکارهای آنلاین هستند.
بر اساس آمار منتشر شده در شش ماه نخست اجرای این قوانین، تراکنش‌های بالای ۱۰۰ میلیون تومان رشد ۳۰ درصدی داشته‌اند. این آمار گواه روشنی بر آن است که کسب‌وکارهای زیادی از این فضا برای گسترش فعالیت خود استفاده کرده‌اند.
چالش های ایجاد شده برای کسب و کارها
با تمام مزایایی که افزایش سقف پرداخت و تسهیل فرآیندهای مالی به همراه دارد، نباید از چالش‌های ناشی از اجرای این مقررات چشم‌پوشی کرد. برای مثال بسیاری از کسب‌وکارهای کوچک و متوسط (SMEها)، با افزایش هزینه‌های عملیاتی مواجه شده‌اند. طبق برآوردها این هزینه‌ها تا ۴۰ درصد افزایش یافته‌اند، دلیل آن نیز نیاز به بروزرسانی نرم‌افزارها، رعایت استانداردهای امنیتی مانند PCI DSS و تطابق با سیستم‌های جدید بانکداری است. یک سری چالش‌های دیگر هم هستند:
پیچیدگی در فرآیند احراز هویت
اجرای احراز هویت چندمرحله‌ای (2FA) و استفاده از رمز پویا برای تراکنش‌های بالای ۱۰ میلیون تومان، سرعت پرداخت را کاهش داده است. این مورد در صنایعی مانند فروش بلیت، رزرو آنلاین یا خدمات فوری که نیاز به تراکنش لحظه‌ای دارند، به کاهش نرخ رضایت مشتری و در برخی موارد به از دست رفتن فروش منجر شده است.
نیاز به تطبیق با مقررات جدید شاپرک
کسب‌وکارها ملزم به تطابق نام درگاه پرداخت با نام قانونی در سامانه مالیاتی شده‌اند. این موضوع برای برندهایی که با نام تجاری متفاوت از نام ثبت‌شده فعالیت می‌کنند، نیازمند اصلاحات حقوقی و مالیاتی است که هم زمان‌بر و هم هزینه‌بر است.
فرصت‌های جدید ناشی از تغییرات و نوآوری در خدمات پرداخت
با این حال تأثیر مقررات جدید در درگاه پرداخت تنها به ایجاد چالش محدود نمی‌شود. اگر زاویه دید خود را کمی تغییر دهیم، متوجه می‌شویم که این تغییرات دروازه‌ای به روی فرصت‌های بی‌سابقه باز کرده‌اند.
برای مثا، کسب‌وکارهایی که پیش از این به خاطر محدودیت‌های سقف پرداخت، از ارائه خدمات گران‌تر یا پروژه‌های بزرگ خودداری می‌کردند، اکنون با آزادی بیشتری فعالیت می‌کنند.
همچنین الزام به رعایت استانداردهای امنیتی باعث شده سطح اعتماد مشتریان به درگاه‌های پرداخت بالا برود. طبق گزارش مرکز ماهر، رعایت استاندارد PCI DSS باعث شده در سال گذشته نقض داده‌ها تا ۵۰ درصد کاهش یابد. این یعنی کاربر با اطمینان بیشتری وارد فرایند پرداخت می‌شود، و همین موضوع می‌تواند نرخ تبدیل (Conversion Rate) را افزایش دهد.
ورود تکنولوژی‌هایی مانند هوش مصنوعی برای تشخیص تقلب و آزمایش ادغام ارزهای دیجیتال در سیستم پرداخت کشور، نوید یک آینده بسیار مدرن‌تر و کاراتر را می‌دهد. شاید همین حالا هم برخی از شما با سامانه‌هایی روبه‌رو شده‌اید که با الگوریتم‌های هوشمند، فعالیت‌های مشکوک را شناسایی و مسدود می‌کنند؛ این یعنی امنیت در حال هوشمند شدن است.
تحلیل تأثیرات این مقررات بر جنبه‌های مختلف درگاه‌های پرداخت
اگر بخواهیم دقیق‌تر شویم تأثیر مقررات جدید در درگاه پرداخت را می‌توان در چند جنبه مختلف بررسی کرد:
عملکرد فنی درگاه‌ها
افزایش حجم تراکنش‌ها و پیچیدگی احراز هویت، نیازمند زیرساخت‌های قوی‌تر است. کسب‌وکارهایی که به زیرساخت ابری و فناوری‌های نوین مثل رمزنگاری پیشرفته روی آورده‌اند، عملکرد بهتری را تجربه کرده‌اند.
رابط کاربری و تجربه کاربر
الزامات جدید مانند رمز دوم پویا و احراز هویت چندمرحله‌ای، اگر به‌درستی پیاده‌سازی نشوند، می‌توانند تجربه کاربری را تحت تأثیر منفی قرار دهند. طراحی UI/UX حرفه‌ای و بهینه‌سازی فرآیند پرداخت، اکنون به یک مزیت رقابتی تبدیل شده است.
تطابق با قانون و مالیات
تطبیق نام درگاه با نام ثبت‌شده مالیاتی، ممنوعیت تغییر آدرس وب‌سایت پس از فعال‌سازی درگاه، و سخت‌گیری در برابر تراکنش‌های صوری، همه نشان از جهت‌گیری قانون‌گذار به سمت شفافیت و مبارزه با پولشویی دارند.
تفاوت در خدمات بر اساس مشتری
بانک‌ها اکنون به مشتریان خاصی مثل دارندگان حساب‌های تجاری یا پرونده مالیاتی فعال امکانات منحصربه‌فردی در نظر گرفته‌اند، از جمله افزایش سقف تراکنش به ۲۵۰ میلیون تومان در روز. این یعنی، بانک‌ها نیز به سمت ارائه خدمات سفارشی‌شده حرکت کرده‌اند.
سخن پایانی
تأثیر مقررات جدید در درگاه پرداخت موضوعی است که در سال‌های آینده، بیش از پیش اهمیت پیدا خواهد کرد. با وجود این که مسیر تطبیق با این مقررات، برای یک سری از کسب‌وکارها دشوار است، اما در بلندمدت، این قوانین می‌توانند در رشد اکوسیستم تجارت ایران به شدت موثر واقع شوند.
افزایش سقف پرداخت‌ها، الزام به امنیت بالاتر، و ورود فناوری‌های نوین، همه و همه ما را وارد عصر جدیدی از پرداخت‌ها می‌کنند؛ عصری که در آن، شفافیت، سرعت و امنیت، دیگر گزینه نیستند، بلکه الزام‌اند.
نوین پال
سوالات متداول
افزایش سقف پرداخت اینترنتی چه تأثیری بر کسب‌وکارها دارد؟
برای شرکت‌هایی که با مشتریان B2B یا فروش محصولات گران‌قیمت سر و کار دارند، عالی است. دیگر نیازی نیست برای پرداخت‌های بالا، مشتری به بانک مراجعه کند یا از روش‌های دستی استفاده کند.
برای دریافت سقف پرداخت بیشتر از حد پایه، چه اقداماتی لازم است؟
بانک‌ها برای یک سری از مشتریان امکان افزایش سقف پرداخت تا ۲۵۰ میلیون تومان در روز را می‌دهند. برای بهره‌مندی از این امکان، باید مراحل زیر طی شود: ارائه مدارک هویتی و مالی (کپی کارت ملی، گواهی مالیاتی، گردش حساب، آخرین فیش حقوقی یا ترازنامه). مراجعه حضوری به شعبه یا استفاده از سامانه بانکداری الکترونیک بانک مربوطه.
الزامات امنیتی جدید چه تغییراتی در درگاه پرداخت ایجاد کرده‌اند؟
از سال ۱۴۰۴ رعایت استاندارد PCI DSS و استفاده اجباری از رمز پویا و احراز هویت دو مرحله‌ای (2FA) برای تراکنش‌های بالای ۱۰ میلیون تومان الزامی شده است.