امروزه چک در سیستم بانکی به مهمترین وسیله برای انتقال پول تبدیل شده است. فرآیند بررسی، انتقال و تسویه چک در سیستم بانکی را چک کلر می گویند. که در ادامه به طور کامل در ارتباط با فرآیند چک کلر و ویژگی‌های آن بیشتر توضیح خواهیم داد.
فهرست مطالب
چک کلر چیست؟
به فرآیند تسویه و پایاپای چک بین بانک‌ها از طریق سیستم کلرینگ، چک کلر گفته می‌شود. در فرآیند چک کلر در سیستم بانکی تمامی اطلاعات چک از قبیل موجودی حساب، تاریخ، امضا و مبلغ چک توسط بانک بررسی و تایید شده سپس وجه به حساب گیرنده واریز می‌گردد. این بخش از سیستم بانکی به منظور انتقال امن وجه به حساب مشتریان در نظر گرفته شده است به همین خاطر در حال حاضر بسیار مورد اهمیت قرار گرفته است.
کاربرد چک کلر در بانک‌ها
چک کلر در حقیقت همان فرآیند اعتبارسنجی و تسویه چک از بانک صادرکننده به بانک مقصد است به همین‌خاطر کاربرد زیادی دارد. مهمترین کاربردهای چک کار در بانک‌ها به شرح موارد زیر می‌باشد.
فرآیند بررسی چک در بانک
در سیستم بانکی فرآیند بررسی چک بین صورت است که در ابتدا چک به بانک گیرنده تحویل داده می‌شود. سپس اطلاعات درج شده در چک توسط سیستم کلرینگ بانک، بررسی می‌شود و در صورت تایید اطلاعات و اعتبار، وجه به حساب گیرنده در بانک مقصد واریز می‌گردد.
ارتباط چک کلر با پاس شدن یا برگشت خوردن چک
طی کردن فرآیند چک کلر تاثیر زیادی بر پاس شدن یا برگشت خوردن چک دارد. در حقیقت زمانی که اطلاعات چک مانند امضا، تاریخ، مبلغ چک و موجودی حساب شخص توسط سیستم بانکی تایید شود چک حتما پاس می‌شود. اما در صورت وجود مشکلاتی مانند مسدودی حساب، کم بودن موجودی حساب، عدم تطابق اطلاعات چک و یا مخدوش بودن برگه چک، چک کلر باعث برگشت خوردن چک می‌شود.
مراحل کلر شدن چک
فرآیند کلر شدن چک دارای مراحل جداگانه‌ای می‌باشد که حتما باید تمامی این مراحل با دقت بالا و به طور دقیق انجام شوند. مراحل چک کلر بدین صورت می‌باشند.
- ارائه چک توسط مشتری به بانک
- ارسال اطلاعات چک به اتاق پایاپای سیستم کلرینگ
- اعتبار و اطلاعات چک( امضا، تاریخ، موجودی و مبلغ) توسط بانک گیرنده مورد بررسی قرار می‌گیرد.
- بعد از تایید اطلاعات چک توسط بانک، مبلغ به حساب مشتریان در بانک مقصد واریز می‌گردد.
زمان‌بندی بررسی و کلر شدن چک
زمان‌بندی بررسی و کلر شدن چک به عوامل متعددی وابسته است لذا در صورتی که اطلاعات چک دقیق باشد بررسی و تایید آن سریعتر انجام می‌گیرد. در صورتی هم که بانک مجهز به سیستم کلرینگ الکترونیکی باشد فرآیند کلر شدن سریعتر شکل می‌گیرد. به طور کلی زمان‌بندی کلر شدن وابسته به شرایط موجود ظرف مدت زمان ۱ تا ۴ روز شکل خواهد گرفت.
نقش بانک صادرکننده و بانک گیرنده
در صورتی که بانک صادرکننده و بانک گیرنده هر دو از سیستم کلرینگ برای کلر شدن چک استفاده کنند به طور مطمئن فرآیند بررسی و کلر شدن چک سریعتر خواهد بود. از طرفی هم هرچه بانک صادرکننده سریعتر مراحل تایید و بررسی چک را انجام دهد قطعا مبلغ سریعتر به حساب بانک مقصد واریز می‌گردد.
مزایا و اهمیت کلر شدن چک
کلر شدن چک در سیستم بانکی مزایا و اهمیت مربوط به خود را دارا می‌باشد که مهمترین مزایای این روش به شرح موارد زیر می‌باشد.
اطمینان از وجود موجودی در حساب
چک کلر راه‌حلی موثر برای جلوگیری از تقلب و کلاهبرداری در سیستم بانکی می‌باشد؛ لذا باید اطمینان داشت در صورتی که موجود حساب مشتری کمتر از مبلغ چک باشد قطعا توسط بانک گیرنده برگشت خواهد خورد.
جلوگیری از ریسک برگشت خوردن چک
همانطور که پیشتر هم بیان شد چک کلر شدن روشی امن برای انتقال وجه است و از آنجایی هم که تمامی اطلاعات چک توسط بانک گیرنده مورد بررسی قرار می‌گیرد ریسک برگشت خوردن چک بسیار کاهش می‌یابد.
تفاوت چک کلر با چک رمزدار و عادی
جدول تفاوت چک کلر با چک رمزدار و عادی را می‌توان به این صورت نوشت:
| نوع چک | زمان پردازش |
|---|---|
| چک رمزدار | بین ۱ تا ۲ روز کاری |
| چک عادی | بین ۱ تا ۴ روز کاری |
مشکلات و چالش‌های مرتبط با چک کلر
اگرچه فرآیند چک کلر روشی امن برای انتقال وجه می‌باشد اما این روش هم مانند سایر روش‌ها با یکسری مشکلات و چالش‌ها روبرو است که در ادامه به مهمترین آنها اشاره می‌کنیم.
تاخیر در کلر شدن چک
مشکلاتی از قبیل تعطيلات رسمی و طولانی و سیستم کلرینگ سنتی باعث تاخیر در کلر شدن چک می‌شوند. اگر ارائه چک را در ساعات شلوغ و در فاصله زمانی کم با تعطیلات انجام دهید حتما با این مشکل مواجه خواهید شد.
خطاهای سیستمی یا مغایرت های بانکی
گاهی هم به دلیل خطای سیستمی اطلاعات چک توسط سیستم کلرینگ مورد تایید بانک قرار نمی‌گیرد که در این حالت مشتری باید به طور مجدد درخواست بررسی و پیگیری دهد که این مورد هم یکی از مشکلات مرتبط با چک کلر است. البته که وجود هرگونه مغایرت با اطلاعات ثبت شده در چک نیز می‌تواند باعث ايجاد مشکل شود.
نکات مهم برای دارندگان چک
دارندگان چک به دلیل وجود یکسری از دلایل همواره نگران پاس شدن چک خود هستند لذا دانستن برخی از نکات در این خصوص کمک زیادی به آنها می‌کند. یکسری از این نکات و سوالات به شرح موارد زیر می‌باشد.
چگونه از وضعیت کلر چک مطلع شویم؟
شما می‌توانید برای اطلاع از وضعیت کلر چک از شعبه بانک و سامانه‌های بانکی و اپلیکیشن‌های مطمئن استفاده کنید و وضعیت کلر چک را به طور آنلاین پیگیری نمایید.
راهکارهای پیگیری در صورت عدم کلر شدن
در صورت عدم کلر شدن چک هیچ جای نگرانی نیست و شما می‌توانید به طور مجدد به بانک مراجعه نمایید و با ارائه مدارک لازم علت را پیگیری نمایید.
سخن پایانی
کلر شدن چک، روشی مطمئن و سریع برای تسویه مبلغ چک به صورت بدون کارمزد می‌باشد.در این روش اطلاعات چک به طور دقیق بررسی می‌شود لذا احتمال برگشت چک بسیار کمتر از روش‌های دیگر می‌باشد.
سوالات متداول
چند روز طول می‌کشد تا چک کلر شود؟
بسته به نوع چک و زمان ارائه چک به شعبه بانک این فرآیند ظرف مدت زمان ۲ تا ۴ روز کاری انجام می‌گیرد.
آیا کلر شدن به معنای قطعی پاس شدن است؟
بله، در صورتی که اطلاعات چک مورد تایید بانک قرار بگیرد و مغایرتی وجود نداشته باشد حتما چک کلر می‌شود.
چک‌های بین بانکی چقدر طول می‌کشند تا کلر شوند؟
کلر شدن چک‌های بین بانکی معمولا ظرف مدت زمان ۱ تا ۴ روز کاری پردازش می‌شوند.