آشنایی با نرخ صفر مالیات و تفاوت آن با معافیت مالیاتی

شاید برای شما هم این سوال پیش آمده باشد که نرخ صفر مالیات چیست و قوانین آن مشمول چه اشخاصی می‌شود؟ سال 1395 دولت با هدف حمایت و پشتیبانی از تجارت‌های تولیدی و همچنین رونق بخش خصوصی،نرخ صفر را در نظر گرفت. به طور کلی عموم کسب‌و‌کارها به واسه این سیاست اقتصادی، در مقاطعی از سال نسبت به پرداخت مالیات معاف می‌شوند.

برخی از افراد در حوزه بسیار پیچیده مالیات، مفهوم نرخ صفر مالیات با معافیت مالیاتی اشتباه می‌گیرند. شناخت ماهیت نرخ صفر و تفاوت‌های آن با معافیت مالیاتی برای کسب‌وکارها بسیار ضرورت دارد. مالیات نرخ صفر دبه زبانی ساده، به مالیاتی اشاره می‌نماید که درصد آن، در مدت زمانی مشخص برابر با عدد صفر است. همان‌طور که اشاره شد رویکرد مذکور به منظور تحریک فعالیت‌های اقتصادی، جلب سرمایه‌گذاری و همچنین ترویج رشد اقتصادی در بخش خصوصی در دستور کار دولت قرار گرفت. البته دو مفهوم با هدف کاهش بار مالیاتی ایجاد شده‌اند؛ اما در کل بین نرخ صفر مالیات و معافیت مالیاتی تفاوت‌های مشخصی وجود دارد. در ادامه این مقاله از بلاگ نوین پال به آشنایی با نرخ صفر مالیات و تفاوت آن با معافیت مالیاتی می‌پردازیم.

همچنین مطالعه نمایید: معافیت مالیاتی و مالیات استارت آپ ها

مفهوم نرخ صفر مالیاتی چیست؟

سازمان امور مالیاتی کشور، برای عموم کسب‌وکارها، قوانین مالیاتی متفاوتی را در نظر گرفت. در واقع قوانین مذکور با در نظر داشتن درآمد و شرایط بخش‌های مختلف وضع شده‌اند که یکی از آن‌ها نرخ صفر مالیات است. این قانون به‌ طور خاص، جهت حمایت از بخش‌های خصوصی اتخاذ شده که تفاوت‌های عمده‌ای با معافیت مالیاتی دارد.

به طور کلی نرخ صفر در حقیقت سیاستی مالیاتی است که به واسطه سازمان امور مالیاتی کشور تعیین می‌گردد و طبق آن، در بازه زمانی مشخص ، شخص یا شرکت معاف از پرداخت هر نوع مالیات خواهد بود. این تبصره طبق ماده 132 قانون مالیات‌های مستقیم و با هدف حمایت از کسب‌وکارها و تشویق به فعالیت‌های اقتصادی در کشور وضع شده است.

این نوع معافیت مالیاتی به اشخاص و شرکت‌ها این امکان را می‌دهد که تا مدت زمانی مشخص از پرداخت هر نوع مالیاتی معاف گردند. در واقع برخی از مزایای سیاست مذکور مواردی چون جذب سرمایه‌گذاری، ایجاد اشتغال، تحریک و تشویق رشد اقتصادی را شامل می‌شود. علاوه بر این، تدبیر مالیاتی مذکور به دولت امکان می‌دهد تا با نزول وضعیت اقتصادی مقابله نماید و بخش خصوصی را حمایت و تقویت کند.

باید به این نکته توجه داشت که مالیات صفر بر اساس موازین عدالت مالیاتی و نیازهای اقتصادی کشور تعیین شده است. در حقیقت این اقدام باید به صورتی باشد که هم اشخاص حقیقی از آن استفاده نمایند و همچنین دولت هم بتواند نیازهای خود را تامین نموده و اقتصاد کشور را تحریک کند.

نخستین شرط استفاده از نرخ صفر مالیات

نکته قابل توجه اینجاست که در صورت عدم ارائه اظهارنامه مالیاتی، ‌ نه‌تنها مشمول نرخ صفر نخواهیم شد، بلکه با جریمه‌ای سنگین هم مواجه می‌شویم. همان‌طور که در مطالب بالا اشاره شد بر اساس ماده 132 قانون مالیات‌های مستقیم، اعمال نرخ صفر تنها پس از تسلیم اظهارنامه، دفاتر قانونی و اسناد حسابداری شرکت‌ها میسر خواهد بود.

همچنین مطالعه نمایید: آشنایی با شناسه یکتا حافظه مالیاتی و کاربرد آن

نرخ صفر مالیات برای چه کسب و کارهایی است؟

قانون نرخ صفر به‌ صورت خاص جهت حمایت از بخش تولید، جلوگیری از ورشکستگی در بخش خصوصی و همچنین بهبود شرایط اقتصادی در این بخش و تولیدکنندگان اتخاذ شده است. در اصل مالیات با نرخ صفر به کسب‌و‌کارهای مختلفی تعلق می‌گیرد که در ادامه به بارزترین آن‌ها اشاره می‌نماییم:

• واحدهای خدماتی و تولیدی که بیش از 50 پرسنل کار دارند.

در حقیقت واحدهای خدماتی و تولیدی که دارای بیشتر از 50 پرسنل کاری دارند، می‌توانند از مالیات با نرخ صفر بهره‌مند شوند. همان طور که پیش‌تر اشاره شد این اقدام با هدف تشویق به ایجاد اشتغال صورت گرفته است.

• سازمان‌ها و موسسات زیر نظر شهرداری‌ها

سازمان‌ها یا موسساتی که به شهرداری‌ها وابسته‌ هستند هم مشمول نرخ صفر می‌شوند. اقدام مذکور از جمله تدابیری است که در تقویت نقش بخش‌های شهری و خدمات عمومی کمکی شایان می‌نماید.

• دفاتر گردشگری و زیارتی

به طور کلی فعالیت‌های گردشگری و زیارتی هم در برخی از موارد مشمول نرخ صفر می‌شوند. این تدابیر با هدف ترویج صنعت گردشگری و جذب گردشگران بیشتر به مناطق مختلف صورت گرفته است.

• فعالیت‌های تولید، معدن و خدمات با معادل 100 درصد از درآمد صادرات خدمات

تجارت‌هایی که در فعالیت‌های تولید، معدن یا خدمات فعالیت دارند و معادل 100 درصد از درآمدشان از صادرات خدمات حاصل می‌گردد، مشمول نرخ صفر می‌شوند.

• 20 درصد درآمد صادرات حاصل از مواد خام

در حقیقت کسب‌و‌کارهای فعال در زمینه صادرات مواد خام هم می‌توانند از مالیات با نرخ صفر بهره‌مند شوند.

• محصولات غیرنفتی و کشاورزی

برخی از کالاهای غیرنفتی و محصولات کشاورزی هم مشمول قانوان مالیات با نرخ صفر می‌شوند. اقدام مذکور با هدف تشویق به توسعه و پشتیبانی از بخش‌های مهم و بنیادی اقتصادی کشور صورت گرفته است.

همچنین مطالعه نمایید: معافیت مالیاتی و مالیات استارت آپ ها

مدت‌ زمان اجرای نرخ صفر مالیاتی چقدر است؟

در پاسخ به پرسش بالا باید اذعان نماییم که این نرخ برای مراکز تولیدی غیردولتی و خدماتی مثل بیمارستان‌ها و مراکز گردشگری، از زمان شروع استفاده به مدت 5 سال اجرا می‌گردد و پس از اتمام این دوره، مراکز ذکر شده موظف به پرداخت مالیات مقرر شده خواهند بود.

تفاوت نرخ صفر مالیات و معافیت مالیاتی

در واقع برخی از افراد با توجه به پیچیدگی‌های حوزه مالیات، این دو مفهوم را به اشتباه باهم یکی می‌پندارند. اما تفاوت معافیت مالیاتی و نرخ صفر مالیاتی چیست؟ در ادامه به بررسی تفاوت‌های بارز این دو مفهوم می‌پردازیم.

• معافیت مالیاتی (Tax Free)

1. ماهیت دائمی: به طور کلی معافیت مالیاتی شامل مشاغل و بنگاه‌های تولیدی می‌شود که به‌ صورت دائمی از پرداخت مالیات معافیت دارند. در واقع این معافیت به خاطر خصوصیت یا نقش خاص کسب‌وکار در اقتصاد تعیین می‌گردد و مشمولان آن به‌ طور دائمی از پرداخت مالیات معاف هستند.
2. عدم نیاز به اظهارنامه: عموم مشمولان معافیت مالیاتی، در اصل به تحویل اظهارنامه مالیاتی در هیچ دوره‌ای نیاز ندارند. این مشاغل به خاطر ماهیت معین یا نقش استراتژیک در اقتصاد به‌ طور مداوم از پرداخت مالیات معاف خواهند بود.

مالیات با نرخ صفر (Zero Tax)

1. ماهیت موقت: نرخ صفر در اصل برای مدت زمانی محدودی اعمال می‌گردد. نرخ مذکور به منظور حمایت از کسب‌وکارها و افزایش راندمان اقتصادی به‌ طور موقت در نظر گرفته شده است.
2. نیاز به اظهارنامه: همان طور که پیش‌تر اشاره شد کسب‌وکارهای مشمول مالیات این نرخ موظفند تا در موعد مقرر اظهارنامه مالیاتی خودشان را به اداره مالیات کشور تحویل دهند. در حقیقت این اظهارنامه برای اداره مالیات اطلاعات دقیقی از درآمد و هزینه‌های کسب‌وکار فراهم می‌گردد.

تاثیر در زمان و شرایط خاص

به طور معمول معافیت مالیاتی به علت ویژگی‌های مشاغل یا صنایع خاص مقرر می‌گردد و از طریق قوانین مالیاتی دائمی به اجرا گذاشته می‌شود. معمولاً نرخ صفر در شرایط خاصی نظیر حمایت از صنایع در دوران بحران یا برنامه‌های اقتصادی خاص اعمال می‌گردد.

در کل، معافیت مالیاتی دائمی و بدون نیاز به اظهارنامه خواهد بود، این در حالی‌ است که نرخ صفر در بازه زمانی محدود اعمال می‌شود و ارائه اظهارنامه مالیاتی در آن الزامی خواهد بود.

همچنین مطالعه نمایید: محاسبه مالیات کسب و کارهای اینترنتی در سال ۱۴۰۲

شرایط استفاده از معافیت‌ مالیاتی و نرخ صفر مالیات

در کل مشاغل تولیدی یا خدماتی مثل بیمارستان‌ها، هتل‌ها، مراکز اقامتی و فعال در صنعت گردشگری مشمول استفاده از نرخ صفر هستند. مشاغل ذکر شده در صورت احراز شرایط، باید اظهارنامه مالیاتی‌شان را طبق موعد مقرر، برای سازمان مالیاتی کشور تسلیم نمایند.

بر اساس اصلاحیه قانون مالیات‌های مستقیم تصویب‌شده سال 1394، کلیه مشمولین مالیات این نرخ، لازم است تا مدارک زیر را برای اداره امور مالیاتی کشور ارسال نمایند:

• اطلاعات دیقی مالی: در حقیقت تهیه اظهارنامه مالیاتی مواردی چون ترازنامه، حساب سود و زیان از همه فعالیت‌های مالی کسب‌و‌کار را شامل می‌شود. این اطلاعات لازم است تا با دقت و با جزئیات کامل تهیه‌ گردد و همچنین صحت آن‌ها باید توسط مسئولین حسابداری و اداره امور مالیاتی، مورد تأیید قرار گیرد.
• دفاتر قانونی کسب‌وکار
• مدارک لازم حسابداری: تمامی اسناد و مدارک حسابداری که نشان‌ دهنده درآمد و هزینه‌های کسب‌و‌کار باشند، باید به اداره امور مالیاتی کشور ارائه گردد.
• ارسال اینترنتی تمامی صورتحساب‌ها: از آغاز سال 1402، کلیه مشمولین موظف شدند تا تمامی صورتحساب‌های الکترونیکی خودشان را بر اساس قانون، به سامانه مودیان مالیاتی کشور ارسال کنند.

شایان ذکر است که اطلاعات و مدارک مذکور باید با دقتی بالا و در موعد مقرر شده به اداره امور مالیاتی کشور ارائه شوند تا کسب‌و‌کار قادر باشند از معافیت‌ها و نرخ صفر مالیاتی به راحتی بهره‌مند گردند.

همچنین مطالعه نمایید: آشنایی با اینتاکد مالیاتی نحوه فعال کردن آن

منظور از نرخ صفر در نظام مالیات بر ارزش افزوده چیست؟

به طور کلی نرخ صفر مالیاتی در نظام مالیات کشور بر ارزش افزوده بنگاه‌های اقتصادی بدان معناست که چنانچه کسب‌وکاری در یک دوره بازه زمانی فعالیت اقتصادی صورت ندهد، پس از اعلام درآمدش به اداره مالیات از این نرخ بهره‌مند خواهد شد. البته نکته مهم اینجاست که در صورت عدم اعلام درآمد به دولت، این بنگاه با جریمه‌ای سنگین مواجه می‌شود.

مشاغل و کسب و کارهای مشمول نرخ صفر مالیات

نرخ صفر در واقع برای کارفرمایان امکان کارآفرینی و همچنین ترویج بیشتر اشتغال را فراهم می‌سازد. در اصل این تدابیر مالیاتی نه فقط به بنگاه‌های اقتصادی کمک می‌نمایند، بلکه عاملی مهم در ایجاد یک محیط سرمایه‌گذاری جذاب و پایدار هم محسوب می‌شوند. به صوررت کلی، مالیات نرخ صفر نه تنها به عنوان ابزار مالیاتی نحسوب می‌شود، بلکه نمادی هم از تعهدات دولت به پشتیبانی از توسعه اقتصادی و ایجاد فرصت‌هایی جدید در بخش خصوصی تلقی می‌گردد.

ذکر این نکته ضرورت دارد که قانون نرخ صفر از زمان آغاز، تا مدت 5 سال دارای اعتبار است. بعد از اتمام دوره مذکور معافیت مالیاتی، مراکز، اشخاص و شرکت‌هایی که مشمول این قانون بوده‌اند، لازم است تا مالیات خودشان را پرداخت کنند.

در ادامه مقاله نمونه‌ای از مشاغلی که طبق قانون مالیات‌های مستقیم، مشمول مالیات با نرخ صفر می‌شوند، را خدمت شما مخاطبان محترم معرفی می‌نماییم.

• کلیه مراکز خدماتی مثل بیمارستان‌ها، هتل‌ها یا مراکز گردشگری همراه با درآمد ابرازی ناشی از فعالیت تولیدی و معدنی اشخاص حقوقی غیردولتی
• تمامی صندوق‌های حمایت از توسعه در قسمت کشاورزی، شرکت‌ تعاونی‌های عشایری، کشاورزی، صیادان، روستایی، کارمندی، کارگری و همچنین کلیه اتحادیه‌های دانش‌آموزی یا دانشجویی
• تمامی مدارس غیرانتفاعی، آموزشگاه‌های فنی‌وحرفه‌ای آزاد، دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی غیرانتفاعی، مهدکودک‌ها در مناطق کم توسعه‌ و روستاها همراه با موسسات نگهداری از معلولین
• معادل حداقل سود عقود مشارکتی جهت فراهم‌کنندگان آورده نقدی برای تامین مالی پروژه، طرح و سرمایه در گردش بنگاه تولیدی تحت قالب عقود مشارکتی
• کلیه هدایا و کمک‌های نقدی یا غیرنقدی جمعیت هلال‌احمر، تمامی صندوق‌های پس‌انداز بازنشستگی یا سازمان‌های بیمه، فعالیت‌های مذهبی، خیریه و عام‌المنفعه همراه با موقوفات، پذیره نذورات، هدایا و کمک‌های نقدی و غیرنقدی اماکن متبرکه
• تمامی شرکت‌های تعاونی و اتحادیه‌های مربوطه همراه با کارگاه‌های فرش‌بافی و صنایع‌دستی
• سودهای دریافتی از سپرده، اوراق مشارکت، اوراق قرضه دولتی و خزانه

همچنین مطالعه نمایید: آشنایی با صورتحساب الکترونیکی مالیاتی و کاربردهای آن

تکلیف مالیاتی در نرخ صفر چیست؟

به طور کلی شرایط بهره‌مندی از معافیت‌های مالیاتی و احتساب مالیات با نرخ صفر درصد منوط به ارائه اظهارنامه، دفاتر قانونی، اسناد و مدارک حسابداری، برای درآمدهای خود در مواعد تعیین شده به واسطه مودیان مشمول مالیات به سازمان امور مالیاتی کشور است. در واقع سازمان امور مالیاتی بعد از بررسی اظهارنامه و تعیین درآمد مشمول مالیات مودیان طبق مستندات موجود، مالیات آن‌ها با نرخ صفر را مورد محاسبه قرار می‌دهد.

در کل انجام به موقع، دقیق و صحیح تکلیف مالیاتی شرط استفاده از مالیات با این نرخ خواهد بود. اکثریت مودیان به دلیل عدم آگاهی نه‌ تنها مشمول پرداخت مالیات می‌گردند بلکه باید جریمه‌ای بسیار سنگین را بابت عدم ارائه اظهارنامه هم به سازمان امور مالیاتی بپردازند. به موجب این امر پیشنهاد می‌شود تا برای جلوگیری از هر جریمه و برخورداری از نرخ صفر و معافیت مالیاتی، نسبت به پرداخت مالیات به موقع اقدام نمایید.

همچنین مطالعه نمایید: آشنایی با فرار مالیاتی و مجازات آن

کلام آخر

در حال حاض نرخ صفر، ابزاری قدرتمند در حمایت از کسب‌وکارهای خصوصی و همچنین ترویج فعالیت‌های اقتصادی به شمار می‌رود. این به طور کلی تدابیر مالیاتی برای کسب‌وکارها این امکان را فراهم می‌سازد تا در مقاطعی حساس و نیازمند، به واسطه کاهش بار مالیاتی، نفسی تازه داشته باشند. در همین راستا، اقتصاد ملی به سوی رشد و پویایی هدایت می‌گردد. در واقع مالیات با نرخ صفر، فرصتی فراگیر جهت کسب‌وکارها خواهد بود تا با حفظ دستمزد کارگران و ارتقا تولید، در اقتصاد کشور سرعت و بهبود بخشند. با رویکرد مذکور، دولت سیاست‌های خود را برای تعامل با بازار، هماهنگ خواهد کرد و حمایتش از بخش‌های خصوصی، خدماتی و تولیدی را به اثبات می‌رساند. در این مقاله از بلاگ نوین پال به ماهیت نرخ صفر مالیات پرداختیم. در ادامه تفاوت معافیت مالیاتی با نرخ صفر مالیات را مورد بررسی قرار دادیم.

امیدواریم مقاله آشنایی با نرخ صفر مالیات و تفاوت آن با معافیت مالیاتی برای شما مخاطبان محترم نوین‌ پال مفید بوده باشد. لطفاً پس از مطالعه کامل این مقاله نظرات و تجارب شخصی خود در زمینه این نرخ برای کسب‌و‌کارها را با ما در نوین پال به اشتراک بگذارید.