هوش تجاری چیست و چه تاثیری در کسب و کار دارد؟

امروزه شرکت‌ها و کسب‌وکارهای مختلف جهت ارتقا میزان بازده و خروجی کار از مبحاث مختلفی بهره می‌برند. از جمله مواردی که در بهبود تصمیم‌گیری‌ها، صرفه‌جویی در هزینه‌ها و سایر موضوعات مهم دیگر بیزینسی کاربرد دارد، می‌توان به هوش تجاری اشاره کرد. در این مقاله از بلاگ نوین پال به این موضوع می‌پردازیم که هوش تجاری چیست و چه تاثیری در کسب و کار دارد؟

در واقع هوش کسب‌وکار یا همان تجاری (Business Intelligence) می‌تواند ارزش داده‌های یک سازمان را به واسطه بهره‌مندی از گزارشات تحلیل و امکانات تجسم داده‌ها، نمایان نماید. اما شاید استفاده از ابزارهای هوش تجاری برای کسب‌وکارهایی که دنبال مدرن‌سازی تجارت خود با استفاده از تکنولوژی‌ها و متدهای روز دنیا هستند، امری دشوار باشد. به طور کلی استفاده از هوش تجاری، در موفقیت کسب‌وکارمان نقش بسزایی دارد؛ زیرا در هر زمان، نمایی کلی از تجارت ما را به نمایش می‌گذارد و موجب می‌شود تا در تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی خود، عملکردی بسیار بهتر داشته باشیم.

هوش تجاری چیست؟

هوش تجاری یا همان BI مخفف عبارت Business Intelligence، به عنوان فرآیند جمع‌آوری و پردازش اطلاعات تجاری در دستیابی به بینش و تصمیم‌گیری سودآور تجاری اطلاق می‌گردد. علاوه بر این از هوش کسب‌وکار عنوان اصطلاحی است که نرم‌افزار BI را در کنار دیگر ابزارها، برنامه‌ها و بهترین روش‌های مورد استفاده در جمع‌آوری بینش‌های هوشمند تجاری و همچنین تجزیه و تحلیل اطلاعات در بهینه‌سازی عملکرد کلی کسب و کار را شامل می‌شود.

چنانچه قصد ایجاد سایتی فروشگاه و همچنین دریافت درگاه پرداخت اینترنتی را دارید، در ابتدا دانستن اطلاعاتی دقیق درباره وضعیت کسب و کار مدنظرتان ضرورت دارد. در اینجا هوش کسب‌وکار شما کمک می‌کند، زیرا BI شامل جمع آوری، تجزیه و تحلیل و ارائه اطلاعات مربوط به بیزینس است که اغلب تحت عنوان نتیجه تحقیقات تجاری شناخته می‌شود که شرایط اقدامات تجاری دقیق‌تری را ایجاد می‌نماید.

دلایل بارز استفاده از هوش تجاری

همان‌طور که پیش تر اشاره شد نقش هوش تجاری در موفقیت یک تجارت، با بهبود عملکرد کسب‌وکار به واسطه استفاده از داده‌های مرتبط است. شرکت‌هایی که به طور مؤثر از ابزارها و تکنیک‌های BI بهره می‌برند، قادرند تا داده‌های جمع‌آوری شده را برای گزارش‌هایی ارزشمند در مورد عملکرد و استراتژی‌های کسب‌وکارشان مبدل نمایند. در حقیقت از این گزارشات و اطلاعات می‌توان در تصمیم‌گیری بهتر و افزایش بهره‌وری و درآمد تجارت و در نهایت رشد و توسعه کسب و کار بهره‌مند شد.

سازمان‌ها بدون بهره‌گیری از هوش تجاری، نمی‌توانند از مزایای تصمیم‌گیری طبق داده‌ها استفاده نمایند. در چنین شرایطی، مدیران و کارکنان کسب‌وکارها تصمیمات‌شان را مطابق معیارهای دیگری نظیر دانشِ اندوخته شده، تجارب پیشین، حدس و گمان یا احساسات‌شان بنا می‌دهند. البته این روش هم شاید نتیجه مطلوبی را دربر داشته باشد، اما باید در نظر داشت که ممکن است در آن به خاطر کمبود داده‌های موثق، با خطاها و اشتباهاتی جبران ناپذیر مواجه شوند.

در کل هوش تجاری به واسطه نمایش داده‌های جدید و پیشین کسب و کار، به شرکت‌ها کمک می‌نماید که تصمیمات بهتری جهت رشد خود اتخاذ نمایند. تحلیلگران هم می‌توانند از هوش کسب و کار جهت تعریف معیارها و بنچمارک‌ (Benchmark) با هدف بهینه‌سازی عملکرد سازمان استفاده نمایند. این افراد همچنین می‌توانند به واسطه بهره‌مندی از BI، ترندها یا روندهای روز بازار (Market Trends) را به راحتی شناسایی نمایند و از آن‌ها جهت افزایش میزان فروش و درآمد سازمان بهره‌وری داشته باشند. در اصل استفاده مؤثر از داده‌های مناسب در عملکرد ساده‌تر و مؤثرتر سازمان برای تمامی بخش‌ها نقش بسزایی دارد.

مزایای هوش تجاری برای کسب و کارها

همان‌طور که در مطالب بالا اشاره شد، اجرای فرآیند هوش تجاری موفق، مزایای بسیار زیادی برای سازمان به همراه خواهد داشت. به عنوان مثال، Business Intelligence می‌تواند به مدیران رده‌بالا و بخش‌های مختلف کسب‌وکارها برای نظارت مستمر در عملکرد هر بخش کمکی شایان نماید تا در صورت بروز مشکل قسمت مدنظر، امکان اقدام سریع جهت رفع آن وجود داشته باشد.

به عنوان مثال، تحلیل داده‌های مشتریان در قسمت‌های بازاریابی، فروش و خدمات آن‌ها، بسیار کمک‌کننده است و می‌تواند تلاش‌های کارکنان این بخش‌ها را مؤثرتر نماید. در واقع با بهره‌مندی از این داده‌ها می‌توان مشکلات زنجیره تامین، تولید و توزیع را پیش بروز زیان‌های مالی، شناسایی و رفع نمود. علاوه بر این مدیران منابع انسانی هم قادرند تا با استفاده از این داده‌ها، میزان بهره‌وری پرسنل، هزینه‌های آن‌ها و سایر داده‌های مرتبط با نیروهای کاری را به راحتی تحت نظر بگیرند.

در کل مزایای اصلی و مهم بهره‌مندی از هوش تجاری در کسب و کار در موارد زیر خلاصه می‌شود:

• مشخص شدن شاخص کلیدی عملکرد سازمان بر اساس اطلاعات به‌دست آمده
• شناسایی و تعیین معیارهای سازمان
• کمک به تجسم داده‌ها و ارتقا قدرت تصمیم‌گیری تجارت
• شناسایی بازار و مشکلات مربوط آن
• کمک به صرفه‌جویی در هزینه‌های جانبی کسب و کار
• کسب مزیت رقابتی در برابر دیگر کسب‌و‌کارهای رقیب
• شناسایی روندها یا ترندهای جدید بازار و کسب‌و‌کارها

همچنین مطالعه نمایید: دیجیتال مارکتینگ چیست و چه تاثیری در رشد کسب و کار دارد؟

ابزارهای هوش تجاری

به طور کلی می‌توان ابزارهای هوش کسب‌ و کار یا همان تجاری (Business Intelligence) را به پنج بخش مختلف تقسیم‌بندی کرد، که در ادامه به بررسی هر کدام از آن‌ها می‌پردازیم.

داشبورد هوش تجاری

داشبورد ابزاری برای تجسم و تجزیه و تحلیل داده‌ها به شمار می‌رود که اطلاعات قابل خواندن درباره آن‌ها را ارائه می‌نماید. در واقع این اطلاعات می‌تواند به شکل نمودار و گرافیک باشد که در صرفه‌جویی وقت صاحبان مشاغل نقش بسزایی دارد. به زبانی ساده‌تر داشبورد هوش تجاری، ابزاری جهت تصویرسازی و تجزیه و تحلیل داده‌ها به شمار می‌رود.

در واقع داشبوردها علاوه بر تعاملی از رابط کاربری سفارشی هم برخوردار هستند که امکان بهره‌مندی از ابزارهایی نظیر ویجت‌ها، تصاویر و نمادها را به آن اضافه می‌کند. استفاده از ابزارهای مذکور برای ما این امکان را فراهم می‌نماید تا عملکردها را خودکار نماییم و قابلیت استفاده و جذابیت بصری را ارتقا دهیم.

گزارش‌گیری هوش تجاری

گزارش‌گیری BI از آماده‌سازی، تجزیه و تحلیل و به تصویر کشیدن شاخصه‌های عملکردی کلیدی را شامل می‌شود که برای هر کسب و کاری ضرورت دارد. در واقع گزارش هوش تجاری فرایندی خودکار است که در آن داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار جهت به دست آوردن بینش جمع‌آوری می‌شوند. حال این پروسه می‌تواند پیشنهادات و مشاهدات را درباره روندهای تجاری و تأثیرگذاری بر فرایند تصمیم‌گیری بهتر و استراتژیک ارائه نماید.

گزارش‌گیری هوش تجاری به دو دسته گزارش مدیریت شده و گزارش موقت تقسیم می‌شود. گزارش مدیریت شده موقعی است که کاربران فنی مثل تحلیلگران داده‌ها برای مخاطبان غیر فنی آماده می‌شوند. گزارشات موقت به مواردی اطلاق می‌گردد که کاربران غیر فنی می توانند گزارشات بدون هیچ نوع کمک از فناوری اطلاعات ویرایش نمایند.

خدمات داده

سرویس‌های داده برای برنامه‌های هوش تجاری ابن امکان را فراهم می‌نماید تا در شبکه‌های مجازی مثل اینترنت میزبانی شوند و می‌تواند به دیگر کسب‌وکارها مانند تجزیه و تحلیل تجارت و داشبورد دسترسی یابد. زمانی که از خدمات داده استفاده می‌کنیم، دسترسی آسان به ذخیره سازی داده‌ها، منابع مرتبط با فناوری اطلاعات، برنامه‌ریزی منابع سازمانی و مدیریت ارتباط با مشتریان در هر کجا امکان‌پذیر خواهد بود.

تجزیه و تحلیل پیش‌بینی کننده

تجزیه و تحلیل پیش بینی کننده از جمله ابزارهایی است که برای کمک به مشاغل در پیش‌بینی تغییرات احتمالی بازار و نحوه انجام اقدامات پیشگیرانه پیش از وقوع را ارائه می‌دهد. این ابزارها به واسطه داده‌های تاریخی و جاری، یادگیری ماشین (Machine Learning) و هوش مصنوعی (Artificial Intelligence) به دست می‌آیند. پس از آن به تیم‌های رهبری در آزمایش نظریه‌ها کمک می‌نماید و نتایج را پیش از اجرای آن‌ها در زندگی واقعی را پیش‌بینی می‌کند.

کشف داده‌ها

این ابزار هوش تجاری، در واقع فرایندی ضروری جهت یافتن الگوها، نقاط عطف، ارتباطات و همبستگی به واسطه بهره‌مندی از داده‌ها یا تجزیه و تحلیل پیشرفته است. در واقع کشف داده‌ها از داده‌های خام بهره می‌برد. با استفاده از هوش تجاری می‌توانیم داده‌ها را طبق دسته‌بندی‌های مختلفی نظیر منطقه یا محصول جستجو کنیم و در عرض چند ثانیه به بینش‌های کاربردی که می‌تواند برای تصمیم‌گیری مورد استفاده قرار گیرد، دسترسی یابیم.

دلیل اهمیت هوش تجاری

به طور کلی هدف BI جمع‌آوری اطلاعات و همچنین تجزیه و تحلیل آن است. با استفاده از هوش تجاری یک سازمان آینده‌نگر می‌تواند تصمیمات تجاری بهتری را اتخاذ نماید. از بارزترین اهداف بکارگیری BI می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تعیین گرایش‌های تجاری سازمان برای متمرکز شدن در اهداف کلان بدون اتلاف وقت، هزینه و انرژی در سایر مسیرها
• تحلیل عمیق محیط‌های پیرامونی تجارت
• افزایش کارایی سازمان برای امور داخلی و شفاف‌سازی روند فرایندهای کلیدی
• تسهیل در تصمیم‌گیری که از اهداف بارز هوش تجاری به شمار می‌رود.
• پیش‌بینی بازار قبل از اینکه دیگر رقبا سهم بازارشان را توسعه دهند، منافع جدید ایجاد شده در آن را عاید سازمان می‌نماید.
• ارتقا سطح رضایت‌مندی مشتریان که عاملی مهم در استمرار کسب‌وکار است و از دست دادن این اعتماد و عدم رضایت‌ معضلاتی را دنبال دارد.
• شناسایی مشتریان دائمی و وفادار به واسطه پیگیری رفتار آن‌ها که بدین طریق می‌توان جهت‌گیری‌های کلان و استراتژیک را صورت داد.
• دسته‌بندی مشتریان و متعاقباً ایجاد تنوع در نوع برخورد با هر گروه از آن‌ها
• استانداردسازی و ایجاد سازگاری میان ساختارهای سازمان
• تشخیص به موقع خطرات پیش از اینکه سازمان را با مشکلاتی جدی مواجه نماید و همچنین شناسایی فرصت‌های کسب‌وکار قبل از اینکه رقبا آن‌ها را تصاحب کنند.

بر اساس موارد ذکر شده می‌توان چنین اذعان کرد که احساس نیاز به وجود هوش تجاری در یک سازمان برای اولین‌بار در سطوح بالای مدیریتی احساس می‌گردد. در واقع نتیجه آن از بالای هرم ساختار سازمانی به بخش‌های زیرین هم منتقل می‌شود، اما برای ایجاد آن باید از پایین‌ترین سطوح و لایه‌ها شروع نمود. در واقع مهم‌ترین نیاز یک مدیر، برخورداری از اطلاعات دقیق جهت اتخاذ تصمیمات درست است و اهمیت هوش تجاری در تجارت اینجا مشخص می‌شود.

کاربردهای هوش تجاری در کسب و کار شما

هوش تجاری از کاربردهای زیادی برخوردار است که در ادامه به بررسی مهمترین آن‌ها می‌پردازیم.

هوش فروش

برنامه‌ای کاربردی و کلیدی در BI که بر نقطه تماس کسب و کار ما با مشتری متمرکز است. در واقع مذاکره با مشتری مهارت مهمی محسوب می‌شود که بخش فروش هر سازمان باید آن را تقویت نماید. به واسطه کاربردهای تجزیه و تحلیل و هوش تجاری، این روند راحت‌تر و قابل پیش‌بینی‌ خواهد بود.

هوش کسب و کار داده‌های خاص نظیر جمعیت‌شناسی مشتریان، نرخ تبدیل، معیارهای فروش و دیگر موارد مشابه را جمع‌آوری می‌کند. کاربران می‌توانند روندهای موجود در داده‌های مذکور را که بینشی درباره رفتار مشتری و عملیات تجاری ارائه می‌دهند، را شناسایی نمایند. در حقیقت شناخت مشتری بدان معناست که می‎توانیم بهتر برای آن‌ها خدمات ارائه دهیم.

بصری سازی

نرم‌افزار BI از طیف گسترده‌ای ابزارهای تجزیه و تحلیل داده‌ها بهره می‌برد که جهت تجزیه و تحلیل و کنترل داده‌های مربوط به عملیات تجاری ما طراحی شده‌اند. در واقع این داده‌ها، که در قالب تصویری ارائه می‌شوند، به سازمان اجازه می‌دهد تا بر لجستیک، فروش، بهره‌وری و دیگر موارد دیگر نظارتی کامل و دقیق داشته باشد. برخی از سیستم عامل‌های هوش تجاری امکان گزارش‌دهی سفارشی را ارائه می‌نمایند که در آن کاربران می‌توانند پارامترهای خودشان را مشخص کنند.

گزارش دهی

از دیگر کاربردهای مهم هوش تجاری می‌توان به گزارش دهی اشاره کرد. ابزارهای اطلاعات تجاری غیر از سازماندهی و استفاده از آن‌ها برای ایجاد طیف گسترده‌ای از انواع گزارشات، مجموعه داده‌های بدون ساختار را هم جمع‌آوری و مطالعه می‌نمایند. موارد مذکور می‌تواند شامل کارکنان، هزینه‌ها، فروش، خدمات به مشتریان و دیگر فرایندهای سازمان باشد.

مدیریت عملکرد

به واسطه بهره‌مندی از برنامه‌های هوش کسب و کار، سازمان‌ها می‌توانند مطابق با بازه‌های زمانی از پیش مشخص شده یا قابل تنظیم بر پیشرفت هدف نظارتی کامل داشته باشند. اهداف داده محور می‌تواند شامل مواردی چون مهلت‌های اتمام پروژه، زمان تحویل هدف یا اهداف فروش را دربر داشته باشد. به عنوان مثال، چنانچه می‌خواهیم به هدف فروش خاصی دست یابیم، سیستم هوش تجاری (BI) ما این توانایی را دارد تا داده‌های ماه‌های پیشین را تجزیه و تحلیل نماید و هدفی منطقی را ارائه کند که بر اساس عملکرد گذشته باشد.

همچنین مطالعه نمایید: برای راه اندازی کسب و کار اینترنتی چه باید کرد؟

کلام آخر

هوش تجاری (BI) فرآیندی مبتنی بر فناوری محسوب می‌شود که با هدف تجزیه و تحلیل داده‌ها و ارائه اطلاعات عملی مورد استفاده قرار می‌گیرد تا به مدیران کمک نماید که آگاهانه‌تر تصمیمات تجاری خود را اتخاذ نمایند. در واقع به عنوان بخشی از فرایند BI، سازمان‌ها داده‌ها را از نرم‌افزارهای داخلی IT و منابع خارجی جمع‌آوری می‌نمایند. در کل نقش هوش تجاری در دستیابی به موفقیت کسب و کارها غیر قابل انکار است. ما در این مقاله به بررسی ماهیت هوش تجاری و کاربردهای آن پرداختیم.

امیدواریم مقاله هوش تجاری چیست و چه تاثیری در کسب و کار دارد؟ مورد توجه شما مخاطبان محترم نوین‌پال قرار گرفته باشد. لطفاً پس از مطالعه کامل این مقاله نظرات و تجارب شخصی خود را در زمینه استفاده BI برای کسب و کارتان را با ما در نوین پال به اشتراک بگذارید.

نوین پال

سوالات متداول

انواع هوش تجاری چیست؟

انواع آن هوش تجاری توصیفی، هوش تجاری پیش‌بینی، هوش تجاری تجویزی می باشد.

کاربرد هوش تجاری چیست؟

تصمیم‌گیری بهتر، بهبود عملکرد کسب‌وکار، شناسایی فرصت‌های جدید، کاهش ریسک، افزایش سودآوری می باشد.